De chimpansee heeft een chromosomale afwijking die heel sterk vergelijkbaar is met het syndroom van Down bij mensen.

De 24-jarige chimpansee Kanako blijkt trisomie 22 te hebben, een chromosomale afwijking die sterke overeenkomsten vertoont met het onder mensen voorkomende trisomie 21 (syndroom van Down). Het is pas de tweede chimpansee waarbij deze chromosomale afwijking wordt aangetroffen.

Menselijke cellen bevatten normaal gesproken 23 paar chromosomen. Het syndroom van Down ontstaat wanneer de cellen van een persoon niet twee, maar drie exemplaren van het chromosoom 21 bezitten. Apen hebben 24 paar chromosomen. Van trisomie 22 is sprake wanneer in hun cellen 3 exemplaren van het chromosoom 22 aanwezig zijn.

Kanako werd in 1992 in gevangenschap in Japan geboren en kreeg al snel problemen. Zo groeide ze niet goed en ontwikkelden haar tanden zich niet volledig. Ook kreeg de chimpansee al voor haar eerste verjaardag staar en was ze op haar zevende reeds blind. In 2014 ontdekten onderzoekers dat de chimpansee bovendien een hartafwijking had. Het deed ze besluiten om chromosomaal onderzoek te doen en daaruit blijkt dus dat Kanako trisomie 22 heeft.

Omdat pas in een laat stadium duidelijk werd dat Kanako deze chromosomale afwijking heeft, is haar ontwikkeling nooit goed in de gaten gehouden. Onderzoekers weten dan ook niet goed of ze naast fysieke problemen ook met een geestelijke ontwikkelingsachterstand kampt. Ze wijzen er echter op dat verzorgers van de chimpansee voor haar eerste verjaardag – dus voor haar oogproblemen optraden die weer leidden tot problemen met sociale contacten – niets bijzonders aan haar hebben gemerkt.

Onduidelijk is nog hoe vaak trisomie 22 onder chimpansees voorkomt. “Aangezien er rond de 500 chimpansees in gevangenschap in Japan geboren zijn, is de kans op deze chromosomale afwijking wellicht vergelijkbaar met de kans op trisomie 21 onder mensen, een aandoening die 1 op de 600 pasgeborenen blijken te hebben,” stelt onderzoeker Satoshi Hirata.