De Groninger bibliotheken schaften drie maanden geleden de boetes voor te laat terugbrengen af. Medewerkers en klanten zijn tevreden. ,,We hebben ons meer zorgen gemaakt dan nodig.’’

Alet Zwarts (37) is weggekropen achterin de Groninger Forum Bibliotheek aan de Oude Boteringestraat in de stad. Niet uit schaamte omdat ze te laat is met haar stapel boeken, maar om de laatste bladzijden van Nacht van Karl Ove Knausgard uit te lezen voor ze het weer inlevert – keurig op tijd. Of, nou ja...

Zwarts lacht. ,,Het lukte me eerst niet om het binnen de gegeven vier weken uit te lezen, dus hield ik het een weekje langer thuis.’’ Immers: een boete levert dat niet meer op. Toch voelde het een beetje asociaal, zegt ze. Dus verzon Zwarts een list. Omdat ouderwets verlengen sinds het nieuwe beleid niet meer bestaat, reserveerde ze ‘haar’ Knausgard-exemplaar, leverde het in en haalde het een dag later weer op. Opgelost.

Maurice Laros, coördinator klantenservice van de Groninger Forum Bibliotheek, lacht. ,,Ja, lezers missen het verlengen. We merken dat mensen zich heel graag netjes aan de regels houden en dus het liefst een einddatum willen hebben.’’

Die is er nog wel, in zekere zin dan, stelt Laros. ,,Na vier weken sturen we een herinneringsmail dat de leentijd in principe voorbij is.’’ Wie dan zijn leesvoer nog niet uit heeft en het een weekje langer wil houden: prima. ,,Na twee maanden volgt nog een mail. Heb je de boeken twee weken later nog in huis, dan kun je tot deze zijn teruggebracht even niets nieuws lenen of reserveren.’’

Betekent het feit dat mensen zich graag aan de regels houden ook dat alle boeken op tijd terug zijn? ,,Het gaat niet veel anders dan voorheen mét boete’’, zegt Carla Wilts, medewerker marketing en communicatie. ,,Maar we hebben ons meer zorgen gemaakt dan nodig.’’

Het aantal bibliotheekleden groeit, er is minder administratieve rompslomp en de hoeveelheid niet of te laat ingeleverde boeken valt reuze mee. Wilts: ,,Voor exacte cijfers is het nog te vroeg, maar de resultaten zijn hoopvol en klanten reageren goed. Het boetegeld liep al terug omdat mensen hun boeken gemakkelijk konden verlengen.’’ ‘

Volgens Laros waren de boetes voor sommigen een reden om überhaupt geen lid te worden of hun abonnement te stoppen. ,,Juist omdat ze er steeds weer tegenaan liepen. Ook verzandden we eerder geregeld met mensen in discussies over 25 cent.’’ En dat is nou net niet wat de bibliotheek wil oproepen, het idee dat het een plek is van tucht en gezag. ,,We willen juist laten zien dat hier de wereld aan mooie dingen te leen is’’, zegt Laros.

Ook Ids Rozema (60), klant van het eerste uur, heeft de boeteloze bieb na enig wennen omarmd. Eén keer in zijn leven betaalde hij een boete. Voor zes Donald Ducks. ,,Die bleven per ongeluk een jaar liggen. Kostte me een tientje’’