Enorme mysterieuze gaten in bevroren grond, waar komen die vandaan? Die vraag houdt inwoners van Siberië al jarenlang bezig. De Nederlandse aardwetenschapper Ko van Huissteden probeert nu tot een antwoord te komen.

Volgens TechInsider ontdekte een groep herders in West-Siberië voor het eerst zo'n krater. Die ontstond drie jaar geleden en was 4 meter breed. Inmiddels is die krater vijftien keer groter geworden en heeft 'ie een breedte van zo'n 70 meter.

Na die ontdekking zijn er nog zo'n twintig gaten gevonden. Sommige zijn honderd meter diep. Volgens Van Huissteden is het aannemelijk dat er nog meer onontdekte kraters zijn, aangezien het gebied enorm groot en dunbevolkt is.

Drie jaar later tasten wetenschappers nog steeds in het duister over de oorzaak van de kraters. Van Huissteden is gespecialiseerd in de bevroren Siberische grond, de zogenoemde permafrost. Om te achterhalen hoe deze gaten zo plots kunnen ontstaan, heeft hij met collega's een onderzoeksvoorstel ingediend. Met radarsatellieten wil hij vier jaar lang bijhouden waar de grond inzakt én juist omhoog komt.

Bewoners zeggen explosies te hebben gehoord, die worden gelinkt aan de kraters. Daar heeft Van Huissteden wel een passende theorie voor: onder de permafrost zou op enkele tientallen meters diepte in ontdooide grond methaan kunnen ontstaan. "Dit gas komt vrij als plantenresten gaan rotten. Als de grond aan de oppervlakte bevroren is, kan het methaan onder druk komen te staan. Het zou zo kunnen zijn dat dit methaan met een explosie vrijkomt als de bovenlaag verder ontdooit."

Jorien Vonk, ook een permafrostdeskundige, is voorzichtiger. "In de grond zou niet zo veel methaan moeten zitten dat het ontploft." De huidige klimaatopwarming hoeft volgens haar ook geen alternatieve dader te zijn. "De opwarming zorgt met name voor effecten aan het oppervlak en nog niet zo zeer op grote diepte in de grond."

"Een andere mogelijkheid zijn instortende heuvels", redeneert Van Huissteden. "In de aardwetenschap heten deze heuvels pingo's. Ze ontstaan als onder de grond water bevriest. Omdat water uitzet als het bevriest, drukt het de grond omhoog. In de zomer ontdooit het water weer en stroomt het weg, waardoor de grond ineens kan instorten."

Volgende maand hoort Van Huissteden of hij subsidie krijgt voor zijn onderzoek.
Filmpje