Malariamuggen hanteren een ingenieuze techniek om zowel heel zachtjes als heel snel bij hun slachtoffer weg te komen. Deze techniek bestaat uit de combinatie van een extra snelle vleugelslag vlak voor opstijgen en het geleidelijk opvoeren van de druk middels hun lange poten.

Dit blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research en de University of California, Berkeley (USA), gepubliceerd in het Journal of Experimental Biology.

Voor muggen is het van levensbelang dat zij bij het nuttigen van hun maaltijd niet ontdekt worden door hun slachtoffer. Kennis over hoe muggen ongezien wegkomen, kan gebruikt worden in de bestrijding van deze ziekteverspreidende insecten.

Vrouwelijke muggen hebben bloed nodig om hun eieren tot ontwikkeling te brengen. Helaas kunnen zij bij het nuttigen van de maaltijd ook gevaarlijke ziektes meebrengen zoals malaria. Kennis over de vluchttechniek van deze muggen kan mogelijk helpen bij de bestrijding ervan. Om te onderzoeken hoe een volgezogen ‘zware’ mug ongemerkt wegkomt, hebben de onderzoekers met behulp van hogesnelheidscamera’s het opstijgen van de mug in het kleinste detail vastgelegd. Wetende dat de meeste insecten zich met een stevige druk van de poten gewoon de lucht in gooien, waren de onderzoekers verbaasd om te ontdekken dat muggen vlak voor vertrek (30 milliseconde) hun vleugels beginnen te slaan met een exceptionele snelle frequentie van 600 slagen per seconden (vergelijkbare andere insecten slaan hun vleugels ~200 slagen per seconde). De vleugels nemen hierdoor 60% van de kracht voor hun rekening die nodig is om op te stijgen. Daarnaast blijken muggen hun lange poten te gebruiken om de druk in deze 30 ms geleidelijk op te voeren, waardoor het slachtoffer niets merkt van het opstijgende insect.
Filmpje

Vervolgens vergeleek het team het opstijgen van de muggen met dat van fruitvliegjes, om te onderzoeken of deze manier van opstijgen effect heeft op de tijd die het kost om weg te komen. De fruitvliegjes bleken 4x zoveel kracht te moeten inzetten om op te stijgen, genoeg om opgemerkt te worden door een mens. Wanneer het team echter de snelheid van de insecten vergelijkt, bleken de muggen net zo snel als hun onsubtiele concurrenten en worden ze dus niet gestraft voor hun zachte opstijgtechniek.

Voor een mogelijk vervolgonderzoek zijn de onderzoekers benieuwd of andere bloedzuigende insecten dezelfde strategie gebruiken om hun slachtoffers te slim af te zijn. Daarbij is het team ook geïnteresseerd of de landingen van deze insecten net zo sierlijk zijn als hun vertrek. Dit onderzoek is onderdeel van een groter project waarbij deze fundamentele kennis gebruikt wordt voor de bestrijding van ziektes die verspreid worden door muggen, zoals malaria, door bijvoorbeeld betere muggenvallen te maken.