In West-Zweden, in de regio Dalarna, ligt het dorp Älvdalen. Dit is de enige gemeenschap waar ze het Elfdaals spreken, een oude Vikingtaal die zich sinds de Middeleeuwen in relatieve isolatie heeft ontwikkeld en daardoor veel gelijkenissen heeft met haar Oudnoorse origines. Tot 1900 kende het Elfdaals zelfs nog een runenschrift.

De taal moet al jaren vechten voor haar bestaan. Vandaag de dag is er een groep van zo'n 3000 Zweden die het Elfdaals beheerst en dat aantal wordt snel minder. Het zijn vooral oudere generaties die zich in de taal kunnen uitdrukken. De meeste kinderen en jongeren spreken alleen Zweeds.

De organisatie voor het behoud van de Vikingtaal, Ulum Dalska, bepleit al jaren bij de Zweedse overheid om Älvdalen als afzonderlijke taalgemeenschap te erkennen. Ondanks steun vanuit de internationale gemeenschap - veel linguïsten beschouwen het Elfdaals inderdaad als taal op zich, en ook de Europese Raad heeft zich achter Älvdalen geschaard - beschouwen de Zweedse autoriteiten de taal nog altijd louter als een dialect.

Maar ineens was daar hulp uit onverwachte hoek. De Amerikaan Christopher Pennington, die voor de liefde naar Zweden verhuisde, kreeg lucht van het bijna-uitgestorven Elfdaals. De vreemde klanken intrigeerden hem. Hij en zijn Zweedse vrouw Emilia Stjernfeldt zijn beiden groot liefhebber van het computerspel Minecraft, dus het taalbehoudplan was snel bekokstoofd: wat als we het dorp Älvdalen introduceren in de wereld van Minecraft en daarmee ook de taal redden van de ondergang?

In de zomer volgden ze een cursus Elfdaals. Pennington werd geraakt, vertelt hij, door de openheid van de mensen, de eigenheid van de taal, de lokale geschiedenis, de cultuur. "Een hoofdstuk in het verhaal van de mensheid ligt besloten in taal", zegt Pennington. "Gebruiken, tradities, de humor. Als dit verloren gaat, verliezen we ook een deel van ons menszijn."

Sinds de zomerschool heeft de Amerikaan zich volledig gestort op de bouw van het uitbreidingspakket voor het populaire computerspel, samen met zijn vrouw, met nog drie Minecraft-fanaten uit de VS en een jonge jongen uit het Noord-Zweedse Västerbotten. Virtuele steen voor virtuele steen reconstrueren ze Älvdalen.

De voertaal in de speciale Minecraftwereld is, uiteraard, Elfdaals. De speler voert opdrachten uit en werkt ondertussen aan haar of zijn woordenschat en grammaticale kennis. Hoe beter de gamer de taal onder de knie krijgt, hoe verder deze in het spel komt.

"Het behoud van een taal begint bij kinderen", zegt Pennington. "Minecraft trekt jonge mensen op een manier die moeilijk te evenaren is. Al spelend leren ze Elfdaals, daarna gaan ze het ook in alledaagse situaties toepassen, en weer later geven ze het door aan hun kinderen."

Ulum Dalska, de organisatie voor het Elfdaalse behoud, is uitzinnig en noemt het plan 'revolutionair'. Het bestuur hoopt dat hele computerspelspelende generaties in binnen- en buitenland warm zullen lopen voor de Oudnoorse taal. Met de publiciteit voor de streek zijn ze ook heel tevreden.

De virtuele dorpskerk staat, maar de inofficiële taalconservatoren hebben nog een lange weg te gaan. Ze roepen alle taal- en spelliefhebbers op zich bij hun missie te voegen. Eind 2018 moet je het uitbreidingspakket gratis kunnen downloaden.
Filmpje