Een Japans bedrijf belooft elke werknemer zes extra vakantiedagen als hij of zij niet rookt. De regeling moet niet-rokers compenseren voor de vele rookpauzes van hun collegas. Ook zou het de rokers stimuleren te stoppen, maar werkt dit zo makkelijk?

Het in Tokio gevestigde bedrijf Piala Inc. kreeg veel klachten van niet-rokende werknemers. Niet over overlast van hun rokende collega's, maar over het feit dat zij een stuk harder moesten werken. Door de constante rookpauzes zouden hun collega's namelijk minder werk afkrijgen, dat zij op moesten pakken.

Het was reden voor het bedrijf om de niet-rokers te compenseren. Iedereen die de sigaretten afzweert krijgt zes extra betaalde vakantiedagen per jaar. Dat geldt dus ook voor de werknemers die naar aanleiding van de nieuwe regeling stoppen.

"Ik hoop dat deze beloning werknemers aanmoedigt te stoppen, in plaats van dat we ze straffen of dwingen te stoppen", vertelt CEO Takao Asuka aan Kyodo News.

Volgens longarts Pauline Dekker van het Rode Kruisziekenhuis in Beverwijk is het geen gekke gedachte niet-rokers te compenseren voor het gedrag van hun rokende collega's. "Als je buiten de gewone pauzes vier keer per dag tien minuten naar buiten gaat om te roken, werk je op jaarbasis drie weken minder", vertelt Dekker over haar eigen onderzoek.

Ze prijst de positieve aanpak van Piala Inc. en denkt dat het bedrijven veel voordelen op zou leveren als ze het voorbeeld zouden volgen. "Rokers zijn vaker en langer ziek, dus als ze stoppen heeft dat zeker zin. En ook voor henzelf, want uiteindelijk houden ze er meer vakantiedagen én meer geld aan over."

Organisatie- en arbeidspsycholoog Floris van Emmerik denkt dat het vooruitzicht van zes extra dagen betaald verlof veel rokers zal overhalen te stoppen, maar vraagt zich af of het op langere termijn werkt. "Verslaving laat zich niet dwingen, je krijgt dan dat mensen stiekem gaan roken. Moet je hen dan de sigaret afnemen als ze toch roken, of constant controleren? Bovendien ga je verslaving verwarren met functioneren, dat komt de werksfeer niet ten goede."

Volgens Van Emmerik is het vooral heel duur voor het bedrijf om iedereen extra vrije dagen te geven. Hij stelt dat beloning beter werkt op individueel niveau, of in combinatie met voorlichting. "Veel bedrijven hebben al cursussen stoppen-met-roken, dat werkt veel beter en heeft meer effect op lagere termijn."