Wetenschappers hebben woensdag bekendgemaakt dat ze op amper 11 lichtjaren afstand van de aarde een nieuwe planeet ontdekt hebben. De omstandigheden zouden daar zo gunstig zijn en hij lijkt zozeer op de aarde, dat er mogelijk leven op aanwezig is.

Het gaat volgens de studie, die woensdag verscheen, om een mogelijk nog belangrijkere ontdekking dan die van Proxima Centauri b, de aarde-achtige planeet die vorig jaar werd ontdekt. Ross 128 b ligt met 11 lichtjaren afstand verder weg, maar zou wel betere omstandigheden hebben voor leven.

De temperaturen zouden er namelijk gunstig genoeg zijn, met uitersten van weliswaar -60 graden Celsius, maar ook rond de 15 graden. Die brede marge weerhoudt de wetenschappers van het European Southern Observatory, die de ontdekking deden, er momenteel nog van de planeet leefbaar te noemen, maar de vooruitzichten zijn gunstig. Ze spreken over de dichtstbijzijnde gematigde wereld ooit rond een rustige ster.

Astronoom Xavier Bonfils: "De oppervlaktetemperatuur zou ook in de buurt kunnen liggen van die op aarde." Dat kan er op wijzen dat er mogelijk ook water in vloeibare vorm aanwezig is op de planeet. Dat is een onmisbare voorwaarde voor leven zoals we dat nu op aarde kennen.

De nieuwe planeet werd ontdekt door het team van Bonfils met de HARPS-telescoop (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) in de Chileense Atacamawoestijn. Ze moesten er tien jaar aan gegevens voor doorspitten. Pas na 157 observaties werd de planeet ontdekt.

"Dit is spannender dan de ontdekking van Proxima Centauri b en bijzonder veelbelovend", vertelt Emily Rice van het American Museum of Natural History aan Gizmodo. "De ster rond de planeet is stiller en minder actief." Het probleem met Proxima Centauri b is dat de ster er omheen massa’s ultraviolette en X-stralen uitstuurt die leven op de planeet onmogelijk maken. Dat is bij Ross 128 b niet het geval, de ster is een inactieve rode dwergster.

Ook planeetonderzoeker Daphne Stam van de TU Delft is verheugd door de vondst: "Het is een mooie ontdekking, maar het betekent niet dat we meteen allemaal plannen kunnen gaan maken", lacht ze. Ze verwacht dat de kans op leven niet zo groot is: "Het is een rode dwergster die nu rustig is, maar dat soort sterren staat er om bekend vroeg of laat te exploderen. De deeltjes die dan vrijkomen zijn vaak gevaarlijk voor levende organismen. Daarnaast is het nog maar de vraag of Ross 128 b überhaupt een atmosfeer en dus zuurstof heeft."

Volgens Stam levert de vondst vooral veel interessante informatie op. Ze vervolgt: "We deden al onderzoek naar Proxima Centauri b, om te proberen te achterhalen wat voor soort wolken daar voorkomen. Die wolken vertellen namelijk iets over de temperatuur op een planeet. Bij deze nieuwe planeet zouden we dat ook graag doen." Het feit dat Ross 128 b erg dicht bij de ster staat, maakt het lastig om hem te bestuderen. Door die positie is het volgens Stam namelijk moeilijk om het onderscheid te maken tussen het licht van de ster zelf en dat van de planeet. Stam: "En juist dat licht, en in het bijzonder de richting van de trillingen ervan, kunnen ons iets vertellen over de atmosfeer op een planeet."

De nieuwe planeet staat twintig keer zo dicht bij zijn ster als de aarde bij de zon, maar de ster heeft ook maar 17 procent van de oppervlakte van de zon. Door de geringe afstand tot de ster draait Ross 128 b er elke 9,9 dagen omheen. Bovendien komt Ross 128 b steeds dichter naar ons toe en zal de planeet over slechts 79.000 jaar Proxima Centauri b inhalen en de dichtstbijzijnde exoplaneet worden.

De bedoeling is om Ross 128 b te blijven observeren en te ontdekken waar de atmosfeer uit bestaat. De planeet staat zo dicht bij de aarde dat het relatief eenvoudig moet zijn om met de Extremely Large Telescope van ESO op zoek te gaan naar zuurstof in de atmosfeer.
Filmpje