Biodiesel is „zeer waarschijnlijk” de oorzaak van roestende opslagtanks bij tankstations.

Opslagtanks voor diesel bij Nederlandse tankstations worden steeds sneller aangetast door roest. Dat komt „zeer waarschijnlijk” door de bijmenging van biodiesel, die tien jaar geleden is ingevoerd en de komende jaren juist zal worden verhoogd. Er zijn al enkele lekkende tanks aangetroffen bij recente routinecontroles.

Dat meldt de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) in een rapport dat zij deze maandag publiceert.

De biodiesel bevordert bacteriegroei, en dat geeft roestputten in ongecoate stalen tanks. In 2017 zagen inspecteurs voor het eerst lekkage door dit soort beschadigingen.

Naar schatting zo’n 2.500 ondergrondse dieseltanks bij Nederlandse tankstations lopen risico op voortijdige lekkage. Hetzelfde geldt voor wellicht enkele honderden dieseltanks bij onder meer ziekenhuizen en datacenters. Bovendien zijn er „sterke aanwijzingen” dat ook bovengrondse dieseltanks (vaak bij boerderijen) en tanks voor benzine-opslag beschadigd kunnen raken, aldus het rapport. Als dat inderdaad zo is, lopen er nog eens duizenden brandstoftanks risico op lekkage.

„Deze lekkages moeten bodemvervuiling veroorzaakt hebben. Het is hoog tijd om maatregelen te nemen”, zegt directeur Walter de Koning van SIKB. Routinecontroles worden nu iedere vijftien jaar ¬uitgevoerd. De Koning: „Die controletermijn moet worden verkort.” Ook stelt hij voor om ongecoate stalen tanks waar mogelijk te vervangen door tanks met coating.

Rijkswaterstaat betaalde het onderzoek, en was er ook bij betrokken. De stichting SIKB stelt protocollen op voor inspecties rond bodemkwaliteit.

De bijmenging van biobrandstoffen is tien jaar geleden in de Europese Unie ingevoerd om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen. In diesel wordt ‘biodiesel’ bijgemengd (FAME, in jargon) die in Nederland veelal van gebruikt frituur- en braadvet gemaakt is. De afgelopen tien jaar schommelde het biodieselgehalte van Nederlandse diesel tussen de 1,5 en 4,5 procent.

Om Europese en landelijke biobrandstofdoelen te halen, wordt de bijmenging tot en met 2020 echter ieder jaar opgehoogd. „Dat zal het probleem vermoedelijk verder vergroten”, aldus de onderzoekers.

De roestplekken ontstaan doordat bacteriën zich aan de binnenwand van de tank hechten. Ze produceren zuren die, bij tanks zonder coating, het staal aantasten.

Bacteriën groeien beter op biodiesel dan op gewone diesel. Dat komt doordat biodiesel een natuurproduct is en doordat het meer water aantrekt door de chemische samenstelling. Dat diesel sinds tien à vijftien jaar nauwelijks nog zwavel bevat, kan de bacteriegroei vergroten.

„Signalen over problematiek met tanks en biobrandstoffen zijn niet nieuw”, aldus het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in een reactie per e-mail. „Het ministerie kijkt daarom uit naar de uiteindelijke resultaten van dit onderzoek.”

„Binnen de sector is nog niet duidelijk welke maatregelen er vanwege dit onderzoek genomen moeten worden”, zegt biobrandstof-specialist Anton Spierings van de Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI), de koepel van de grote brandstofleveranciers. „Er zijn aanwijzingen dat er meer problemen zijn dan twintig jaar geleden, maar er is geen reden tot paniek.” Spierings was namens de VNPI bij de studie betrokken. Hij benadrukt dat het onderzoek nog niet is afgerond. Er zijn nu twee tanks op bacteriën getest; dat moeten er twintig worden.