Inwoners van Uganda werden gisteren op een onaangename verrassing getrakteerd: sociale media als WhatsApp en Instagram deden het niet meer. Pas na het betalen van een nieuwe belasting kregen ze weer toegang tot de dienst.

De maatregel, die op 31 mei werd aangekondigd, is omstreden. President Yoweri Museveni wil de belasting omdat volgens hem via de platforms roddels worden verspreid. Volgens de Ugandese minister van Financiën is de belasting daarnaast nodig om de staatsschuld af te betalen.

Inwoners van het land die nu nog sociale media willen gebruiken, zijn gedwongen om toegang te 'kopen'. Dat kan per dag, per week of per maand. Respectievelijk 200, 1400 of 6000 Ugandese schilling, omgerekend gaat het om 0,04, 0,31 of 1,32 euro.

Op Twitter gaat een bericht rond dat afkomstig is van de drie grootste telecomproviders in het land: Airtel, MTN en Africell. Daarin wordt beschreven hoe inwoners weer toegang kunnen krijgen tot de verschillende diensten. Hiervoor moeten ze geld overmaken naar de telecomprovider.

Ironisch genoeg wordt er vanaf nu over dergelijke overboekingen ook belasting geheven. Veel mensen in Uganda hebben geen bankrekening, maar laten geld storten op hun mobiele nummer. Daarmee kunnen ze vervolgens rekeningen betalen. Op die manier betalen ze niet alleen hun telefoonkosten, maar bijvoorbeeld ook de energierekening.

De Ugandese nieuwssite Daily Monitor vroeg aan zijn twittervolgers wat men ging doen nu de blokkade in werking is getreden. De meeste mensen die reageerden, gaven aan gebruik te gaan maken van een VPN, een virtual private network, waarmee de blokkade te omzeilen is omdat je je kunt voordoen als iemand uit een ander land.

Maar, meldt de Ugandese editie van The Observer, dit achterdeurtje zal slechts tijdelijk werken. Telecomproviders zullen VPN-diensten "een voor een" gaan blokkeren, zegt de directeur van de telecomtoezichthouder van het land.