Arthur Fonville overleed na de Dam tot Damloop van 2014 aan een hitteberoerte. Sindsdien pleit zijn vader Joost voor de inzet van koelbaden bij grote hardloopevenementen. Met succes: de marathon van Rotterdam zet er nu een bij de finish.

Afgelopen weekeinde stond er ook al een koelbad paraat bij de Venloop en zo volgen langzaamaan meer hardloopevenementen.

Het bad in Rotterdam is toch wel een kroon op de inzet van Joost Fonville na het overlijden van zijn zoon Arthur aan een hitteberoerte. "Hij heeft zijn uiterste best gedaan om een toptijd te lopen. Dat is hem uiteindelijk fataal geworden", zegt Fonville.

Sinds Arthurs dood heeft hij veel gevallen gezien van oververhitting en hitteberoertes bij hardloopwedstrijden. "Vaak jongens en meisjes van rond de 24. Zij geven alles voor een toptijd. Vooral bij de 10 Engelse mijl en de halve marathons komt het veel voor, zegt hij. Deelnemers lopen dan op hoog vermogen maar nemen niet de tijd om genoeg te drinken.

Soms kan dat dus fatale gevolgen hebben. "Een hitteberoerte is een sluipmoordenaar", zegt Fonville. "Het overvalt je. Ik sprak een andere jongen die meedeed aan de Dam tot Damloop. Hij is bij kilometer 14 neergevallen en kwam weer bij op de intensive care. Hij werd opeens onwel en wist daar later niets meer van."

Deze jongen was er na twee dagen gelukkig weer bovenop. Fonvilles zoon Arthur had minder geluk: hij werd onwel na de finish en kwam niet meer bij. Een koelbad had hem misschien kunnen helpen, denkt zijn vader. "Voor het meisje dat in 2016, ook na de Dam tot Damloop, aan oververhitting overleed, had het zeker uitgemaakt."
Arthur Fonville overleed op 24-jarige leeftijd aan een hitteberoerte na de Dam tot Damloop. Arthur Fonville overleed op 24-jarige leeftijd aan een hitteberoerte na de Dam tot Damloop.

Het overlijden van Arthur was voor Fonville reden om zich hard te maken voor het plaatsen van koelbaden bij hardloopevenementen. Hij nam daarvoor contact op met Maria Hopman, hoogleraar fysiologie aan de Radboud Universiteit.

Samen met onder andere de Atletiekunie, organisatoren van hardloopevenementen en zorgverleners vormden ze een werkgroep om koelbaden een standaard onderdeel te laten worden van de medische voorzieningen bij hardloopevenementen.
Marathon bij 25 graden in Leiden: 10 mensen onwel
Vorig jaar nog ging het mis in Leiden. Deelnemers kwamen in de problemen door de hitte.

"Uit heel veel voorvallen blijkt dat bij een hitteberoerte maar één ding belangrijk is", zegt Hopman. "Dat is zo snel mogelijk en rigoureus het lichaam koelen. De beste methode daarvoor is iemand onderdompelen in water en dat water langs het lichaam laten bewegen. Daardoor verlies je warmte het snelst en dat kan levensreddend zijn."

Een koelbad is dan ook verreweg de beste optie. "Het duurt te lang om iemand naar het ziekenhuis te brengen, dan ben je zo 10 tot 15 minuten bezig. Bovendien, in het ziekenhuis hebben ze ook geen koelbad, dan gaan ze aan de slag met sponzen en coolpacks. Dat koelt te weinig af. Een tuinslang werkt dan nog beter."

Het feit dat je temperatuur oploopt, is normaal. Maar bij een enkeling gaat het mis en blijft die temperatuur stijgen - met mogelijk fatale gevolgen.

Ons lichaam bestaat voor een groot deel uit enzymen (eiwitten) die bij 37 graden het beste werken. Door de te hoge temperatuur gaan ze stollen. Dat proces levert allemaal kleine stolsels in je organen op (zoals je nieren, hersenen en hart) waardoor die uitvallen. Aan deze multiple organ failure overlijd je uiteindelijk.

Koelbaden worden in Amerika al veel langer en uitgebreider ingezet bij hardloopwedstrijden. Bij de marathon van Boston staan er in totaal 60 langs het parcours en bij de finish.

Hopman is blij dat Rotterdam als grootste marathon van Nederland nu ook een koelbad inzet. "Het idee van een koelbad is misschien lastig voor de medische sector, omdat je iemand die niet meer aanspreekbaar is in het water legt. Maar dat koelen maakt een enorme impact. Het kan zelfs het verschil betekenen tussen doodgaan of na een halfuur zelf weg kunnen wandelen."
Foto