Ondanks de oproep van KLM-baas Pieter Elbers aan consumenten om 'zo duurzaam en bewust mogelijk te vliegen', maakt de vliegmaatschappij het wel erg aantrekkelijk om extra vervuilend te reizen. Het kan honderden euro's schelen om een nutteloze omweg te maken.

Vooral reizen vanaf het Duitse Düsseldorf, net over de grens bij Venlo, kan consumenten veel schelen in ticketkosten.

Dat is op zichzelf misschien niet vreemd, maar het gaat om boekingen waarbij je vervolgens alsnog moet overstappen op Schiphol. Als je op Schiphol opstapt op precies hetzelfde vliegtuig, kost dat je meer, voor een kortere reis.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je van Amsterdam naar Melbourne vliegt in september en een paar dagen later weer terug. Dan kost je dat 1296 euro.

Maar als je vanaf Düsseldorf vliegt, vervolgens in Amsterdam overstapt naar hetzelfde vliegtuig, en dan doorvliegt naar Australië, kost het je honderden euro's minder. Dat retourtje kost namelijk 1036 euro, op het moment dat RTL Z de prijzen onder de loep legde.

En zo zijn er voorbeelden te over. Een greep uit de resultaten:
Extra reistijd, maar 750 euro goedkoper

Jelmer van der Burg kwam er afgelopen december achter, toen hij tickets wilde boeken voor een reisje naar zijn tante in Cleveland. "Daarvoor vliegen mijn man, kind en ik dan naar Detroit. Eerst keek ik gewoon vanuit Schiphol maar aangezien ik in Enschede woon keek ik ook even naar vertrek vanuit Dusseldorf."

Dat bleek financieel een behoorlijke meevaller. "Het verschil was 250 euro per ticket, dus we bespaarden 750 euro. De tickets kostten daardoor nog 'maar' 600 euro, er ging toch mooi een derde van de prijs af."

Van der Burg was wel wat langer onderweg. "We hadden een overstap van twee uur op Schiphol bij de heenweg en drie uur bij de terugweg. We mochten niet pas in Amsterdam instappen. Dat is wat minder natuurlijk, maar vijf uurtjes valt nog wel te overzien."

Naast extra tijd zorgt die extra vlucht natuurlijk ook voor extra vervuiling. De prijsprikkel om langere vluchten te maken dan noodzakelijk, lijkt op gespannen voet te staan met de uitlatingen van KLM-topman Elbers afgelopen week.

Hij riep dit weekeinde passagiers juist op om 'met mate' te vliegen en vroeg klanten om bij zichzelf te rade te gaan: "Is het wel nodig om face-to-face af te spreken? Is de trein een alternatief? En als ik dan toch vlieg: hoe doe ik dat zo duurzaam en bewust mogelijk?"

Wat Natuur & Milieu betreft zijn die woorden dan ook niet veel waard. "Het is te bizar voor woorden", reageert woordvoerder Dieuwertje Penders. "Een vliegtuigmaatschappij met een klein thuisland als Nederland moet er alles aan doen om passagiers uit andere landen te halen, de vluchten vanuit het thuisland vol te krijgen en dan krijg je dit soort rariteiten."

Vanuit klimaat- en milieuoogpunt is het niet uit te leggen, vindt de milieuorganisatie. "Het staat in heel schril contrast met de oproep van vliegtuigmaatschappijen om verantwoord te reizen en voor korte afstanden de trein te nemen.

Volgens luchtvaartonderzoeker Floris de Haan van de Erasmus Universiteit is deze vorm van prijsbeleid een gevolg van het soort maatschappij dat KLM is. "Voor hub carriers zoals KLM, die overstappende passagiers vervoeren, geldt dat ze soms concurreren met andere luchtvaartmaatschappijen. Bijvoorbeeld directe vluchten vanaf Düsseldorf."

"KLM zal een tarief moeten aanbieden dat aantrekkelijk is voor overstappende passagiers. Dat leidt in concurrerende markten vaak tot lagere tarieven dan voor directe vluchten", aldus De Haan. Met andere woorden: een vlucht vanuit Duitsland kan goedkoper zijn, omdat KLM op die manier kan concurreren met concurrenten als Lufthansa, in de strijd om de Duitse consument.

KLM bevestigt in een schriftelijke reactie dat de concurrentie met Lufthansa voor het prijsverschil zorgt.

Toch kan het prijsvoordeel prima samen gaan met KLM's visie op verantwoordelijk vliegen, vindt de maatschappij. En er ligt volgens KLM een verantwoordelijkheid bij de consument. "Met Fly Responsibly nodigen wij consumenten uit om hun opties zorgvuldig te overwegen voordat ze een vlucht boeken en als ze vliegen hun reis te compenseren via ons CO2ZERO programma."

Maar de luchtvaartmaatschappij geeft ook toe: "Vliegen is onze business. We zullen dus niet stoppen met het promoten van vliegreizen. Wel gaan wij onze duurzaamheidprogramma's intensiveren om de voortgang naar een duurzame toekomst te versnellen."

Wat Natuur & Milieu betreft moeten vliegmaatschappijen stoppen met 'dit soort praktijken'. "Het zou helpen als de belasting op vliegtickets, de nu voorgestelde 7 euro, ook gaat gelden voor transferpassagiers. De Nederlandse overheid heeft echter net anders besloten en zet daarmee het commercieel belang van een vliegtuigmaatschappij boven gezond verstand en klimaat", zegt Penders.

Van der Burg voelt zich niet zo schuldig over de extra vervuiling die hij veroorzaakt met zijn reis-met-omweg. "Het is misschien geen populaire mening, maar ik heb daar niet zo'n last van. Stel dat het nou om een paar tientjes goedkoper ging, dan had ik het niet gedaan. Maar 750 euro verschil is gewoon echt veel geld."