De Nederlander heeft twintig bomen per persoon, de Fin en de Rus meer dan vierduizend. Ook uitgedrukt per vierkante meter of als percentage van het landoppervlak slaan we een modderfiguur, net boven Engeland, Ierland, IJsland, Marokko en Egypte.
En dan kachelt het ook nog eens achteruit. Sinds 2013 is het bosareaal met meer dan 5.000 hectare afgenomen, blijkt uit onderzoek van de Wageningen University. En het gaat maar door. Per jaar verdwijnt in Nederland ongeveer 1 procent van het bos.
In procenten uitgedrukt wordt hier meer gekapt dan in de Amazone
Ik heb een keer boven het Amazone-gebied gevlogen en je ziet dan urenlang niets anders dan groen, groen en nog eens groen, dus ik weet dat het een dubieuze vergelijking is, maar ik maak haar toch: daar wordt jaarlijks ‘maar’ een half procent gekapt.
En dat terwijl Nederland op papier zo begaan is met het klimaat. Dat blijkt niet alleen uit de uitspraak van de Hoge Raad (het Urgenda-arrest), je leest het alom. ‘Klimaatverandering is de grootste uitdaging van onze tijd,’ zoals de directeur van Natuur en Milieu onlangs schreef in de Volkskrant.
Welnu, het op één na beste wat een land kan doen in de strijd tegen opwarming (het beste is kerncentrales bouwen), is bomen te planten. Zwitserse onderzoekers rekenden vorig jaar in Science voor dat de wereld door 1.000.000.000.000 bomen te planten een kwart van alle CO2 uit de lucht kan halen.
En wat doet Nederland? Kappen, kappen en nog eens kappen. Jaar in, jaar uit.
Helaas pindakaas, zegt Staasbosbeheer, wij kappen gewoon door
En ging het nu alleen maar om ‘resthout’ of zieke essen (die worden massaal getroffen door een schimmel). Maar ook gezonde bomen moeten eraan geloven, legde de baas van Staatsbosbeheer uit in NRC. Want we hebben afgesproken dat Nederland meer heide en stuifduin moet hebben. Nu zou je denken dat er dan misschien industriegrond zou kunnen worden aangekocht of landbouwgrond onteigend, maar daarvoor zijn andere plannen (zonneweides) en dus is het bos de pineut.
Het is de groene gekte ten top. Een paar weken geleden nog stond in dat andere prestigieuze wetenschapsblad, Nature, een studie van Noorse en Chinese onderzoekers waaruit bleek dat in bosrijke gebieden in Europa de temperatuur gedurende de zomer en lente bijna 1 graad lager is. Bomen halen dus niet alleen CO2 uit de lucht waardoor de opwarming van de aarde kan worden vertraagd en misschien wel gekeerd, ze bieden ook nog eens verkwikkende en lommerrijke koelte.
Weer andere Chinese onderzoekers hebben in 2014 trouwens uitgedokterd dat bossen beter groeien door stikstof. De vermaledijde stikstofemissies die we uit alle macht omlaag proberen te krijgen, hebben tot gevolg dat bomen meer CO2 uit de lucht halen.
Hè, zegt u nu vermoedelijk. Vervuiling kan dus goed zijn voor het klimaat? Jazeker.
De verwarring ontstaat doordat er drie kleuren groen zijn. Daardoor zien ambtenaren, politici, leden van de milieubeweging, journalisten en het grote publiek (sorry voor de beeldspraak, maar ik kan het niet laten…) door de bomen het bos niet meer.
Allereerst is er de natuur. Laten we dat voor het gemak groen 1 noemen. Daarnaast is er de leefomgeving, het milieu (groen 2). Ten slotte is er de strijd tegen de opwarming van de aarde (groen 3).
Dat die drie kleuren groen detoneren bij elkaar, blijkt bij biomassa. Wanneer het echt om ‘resthout’ gaat, kan het kappen van bomen in theorie goed zijn voor het klimaat, want die bomen hebben tijdens hun leven CO2 uit de lucht gehaald. Pluspuntje voor groen 3. Maar het verstoken van pellets genereert luchtvervuiling, ofwel minpuntje bij groen 2. Heeft het kappen van bomen bovendien tot gevolg dat er meer weidegrond en stuifduin komt, dan is het weer een pluspuntje bij groen 1.
Het groene spectrum is zo onoverzichtelijk geworden dat een land dat overduidelijk begaan is met natuur, milieu en klimaat toch massaal bomen kapt.
Nationale boomfeestdag? Nationale boomtreurdag zou een betere benaming zijn.
Grafiek