Jelle van Tilburg (34) ging na de jaarwisseling met hoofdpijnklachten naar de huisarts. In februari hoorde hij van de neuroloog dat er een kwaadaardige tumor van 7 centimeter in zijn hoofd zat. Hij ging direct op zoek naar een behandeling en onderging een zogeheten wakkere hersenoperatie.

Zo'n operatie gaat precies zoals de naam zegt: hij was wakker terwijl neurochirurg Arnaud Vincent de tumor zo goed mogelijk probeerde te verwijderen.

Van Tilburg is muzikant en instrumentbouwer. Het was voor hem daarom belangrijk dat hij zijn motoriek en creativiteit niet zou kwijtraken door de operatie. Door gitaar te spelen tijdens de operatie, wist Van Tilburg dat hij ook nog zou kunnen spelen na de operatie.

Het was van tevoren wel een eng idee, maar het woog niet op tegen de risico's, vond hij. "Een wakkere operatie gaf een gevoel van controle, ik maakte het allemaal bewust mee."

Hij koos ervoor om onder andere het nummer 'Wish you were here' te spelen, van Pink Floyd. "Met een operatie is er altijd een risico dat het fout afloopt, dan wil je toch je naasten bij je hebben. Door dit nummer van Pink Floyd waren die er voor mijn gevoel toch een beetje bij."

"Ik stelde me van tevoren voor hoe het nummer van Pink Floyd zou klinken. Ik dacht aan het moment dat ik op de operatietafel zou liggen met mijn hoofd in een klem en de geluiden van de operatiekamer om me heen. Ik kon me voorstellen dat ik het mooist muziek kon maken met mijn twaalfsnarige gitaar.

Hij tokkelde wat af op zijn gitaar, van Pink Floyd tot 'brain surgergy blues'. "Ik heb ook nog 'Inside my head' van DI-RECT gespeeld, als knipoog naar de chirurg', lacht Van Tilburg.

Voor zijn naasten was het bijzonder om de beelden terug te kijken. Voor hen is zoiets heftiger dan voor hemzelf, beseft Van Tilburg. Hij was er immers bij. "Maar ook mijn naasten krijgen de diagnose en medische molen mee, en dan nu ook nog de operatie."

Neurochirurg Arnaud Vincent van het ErasmusMC voert wekelijks meerdere hersenoperaties uit om zowel goedaardige als kwaadaardige hersentumoren te verwijderen.

"Bij alle hersentumoren, zowel goed- als kwaadaardig, geldt dat het beter is als je zo veel mogelijk weghaalt. Maar voor alle hersenoperaties geldt ook een groot risico. Door wakker te opereren, wordt dit risico kleiner.

Een goedaardige tumor is vaak harder. Die kan als een balletje verwijderd worden. Daarom wordt de verwijdering van een goedaardige tumor vaak onder narcose gedaan.

Een kwaadaardige tumor groeit daarentegen veel meer het hersenweefsel in. Hierdoor is de tumor soms lastig te onderscheiden van de hersenen. En als de kwaadaardige tumor dan bij functionele gebieden zit die spraak of bewegingen aansturen, kiezen we voor een wakkere hersenoperatie. Bij het openen van de schedel is de patiënt onder narcose en daarna maken we hem wakker.

Dan kunnen we met kleine stroomstootjes die functionele gebieden testen, waar de scheidingslijn zit tussen de tumor en de functies. Als er een duidelijke functie reageert, door een bepaalde beweging of doordat de patiënt stopt met praten, dan weten we dat we daar moeten stoppen.

Het verzoek van Jelle om gitaar te spelen tijdens de operatie was uniek. Nog nooit eerder heeft een patiënt aan ons gevraagd of hij een instrument mocht spelen tijdens de ingreep. Na goed overleg hebben we het toegestaan, omdat het gitaarspel en de motoriek die daarbij komt kijken, voor hem belangrijk zijn. Tijdens de operatie bleek het door het gitaarspelen aanzienlijk makkelijker om de functionele gebieden in de hersenen te onderscheiden van de tumor. Zijn operatie is goed geslaagd en Jelle heeft al zijn functies volledig behouden."
Foto

In de eerste maand na de operatie had Van Tilburg nog last van uitval in zijn linkerhand, maar inmiddels is alles weer als vanouds. "Maar als ik een foutje maak tijdens het gitaarspelen, geef ik nog steeds de tumor de schuld hoor", lacht de muzikant.

Maar: hoe goed een kwaadaardige hersentumor ook verwijderd kan worden, hij komt altijd terug. "De arts gaf mij de vergelijking van een pot witte verf met één druppel rode verf. Die rode verf krijg je niet meer weg."

Een vervolgbehandeling is nodig, maar door het coronavirus is de behandeling uitgesteld tot na de zomer. "Het liefst zou ik er gelijk vanaf zijn, maar door chemo of bestralingen zou mijn immuunsysteem verzwakken. Corona kan dan fataal zijn."

Nu gaat het goed met Van Tilburg. "Ik ben alweer even aan het werk en heb net als voor de operatie nauwelijks klachten."