Het schip de ElBeik heeft 1800 koeien aan boord, maar geen land wil de dieren hebben uit angst dat ze ziek zijn. Na twee maanden omzwervingen ligt het nu doelloos voor de kust van Cyprus. Dierenwelzijnsorganisaties willen dat veetransporten over zee per direct worden stopgezet.

Op 18 december vorig jaar vertrok de ElBeik uit de haven van het Spaanse Tarragona. De bestemming voor de koeien was Turkije, een reis van negen dagen. Maar volgens de Turken klopt het papierwerk niet en bestaat de kans dat de koeien het blauwtongvirus bij zich dragen. Ze mochten niet van boord.

Daarop werd geprobeerd een andere koper te vinden voor de 1776 dieren. In Libië lukte dat niet. In Egypte evenmin. Het schip zette koers naar de Turks-Cypriotische haven Famagusta. Inmiddels is februari bijna voorbij en al de tijd zijn de koeien het schip niet af geweest.

Volgens Dirk Jan Verdonk van World Animal Protection zijn dit soort schepen specifiek ingericht voor het transport van vee. "Het betekent niet dat je er blij van wordt. De conditie verslechtert tijdens de reis. Hoe langer het duurt, hoe meer er gepoept wordt. De mest stapelt zich op."

Hij hoort regelmatig over schrijnende toestanden. "De temperatuur kan snel oplopen en ook dieren kunnen zeeziek worden. Ze gaan dood door uitputting, hitte en stress."

Naast de ElBeik is er op dit moment nóg een schip dat met hetzelfde probleem zit. De Karim Allah vertrok ook op 18 december uit Spanje, met 895 dieren aan boord. Deze week kwam het na twee maanden rondzwerven weer terug in de haven van Cartagena.

Tegen Spaanse media zei een woordvoerder van de Spaanse rundvleessector dat het goed gaat met de dieren. "Het aantal slachtoffers bij dit soort reizen valt binnen de normale limieten."

Volgens Igualdad Animal, een lokale dierenorganisatie, gaat het helemaal niet goed met ze. Er zijn volgens de organisatie zeker 100 koeien omgekomen en de condities voor de nog levende koeien wordt omschreven als een hel. Op beelden is te zien dat het vee dicht op elkaar staat.
Nog een schip met levend vee: De Karim Allah ligt in de haven van Cartagena in Spanje Nog een schip met levend vee: De Karim Allah ligt in de haven van Cartagena in Spanje

Vrijdag zijn dierenartsen aan boord gegaan. Als de koeien niets onder de leden hebben, zal opnieuw worden geprobeerd de dieren te verkopen. Lukt dat niet, dan worden ze vernietigd.

De vraag is wie de dieren onder deze omstandigheden nog wil kopen. Volgens Verdonk is het 't beste dat ze zo snel mogelijk worden afgemaakt. "Het is een drama, we zouden hiervan moeten leren. Dit moet zo snel mogelijk stoppen."

Nieuwe cijfers van de Europese Commissie (pdf) laten zien dat de EU in 2020 iets meer dan een miljoen levende runderen exporteerde. De helft daarvan ging via zee. Naar Algerije, Libië, Libanon en Israël.

"Het vervoer van vee per zeeschip is iets wat vaak voorkomt in het Midden-Oosten. De vraag naar vers vlees groeit, het lokale aanbod is beperkt," zegt correspondent Olaf Koens.

"Eén keer heb ik zo’n schip gezien, of beter: geroken. Dat was in de Libanese hoofdstad Beiroet, hartje zomer. Er lag een schip vol schapen voor de kust, ook daar waren problemen met de juiste papieren. Wanneer de wind verkeerd stond, rook je lucht die niet te beschrijven is. Je zou er prompt vegetarisch van worden."

Koens kent undercoverbeelden van dit soort veetransporten. Te zien is dat dieren hutjemutje op elkaar staan. "Ze zakken door de hitte en de golfslag door hun hoeven. Veel dieren bezwijken onderweg. Die worden simpelweg van boord gesmeten," zegt Koens.

Volgens Verdonk van World Animal Protection moeten dieren geslacht worden in het land waar ze zijn grootgebracht. "Het transport met levende dieren over zee loont nog steeds, maar dat is geen geldig excuus. Het slepen met dieren over grote afstanden moeten we niet willen."

Dat geldt wat hem betreft ook voor fokdieren. "De koeien werden niet voor niets geweigerd. Je loopt het risico dat je op grote afstand ziektes verspreidt."

Het is niet precies duidelijk wat met de dieren aan boord van de ElBeik gaat gebeuren. Waarschijnlijk vaart het schip, net als de Karim Allah, terug naar een haven in Spanje.