Het opzienbarende nieuws over de geboorte van een zeldzame tienling in Zuid-Afrika is niet waar. Dat blijkt uit een officieel onderzoek van de regionale regering. De 37-jarige vrouw die het nieuws via een grote krant naar buiten bracht, was volgens medische tests niet eens zwanger. De journalist achter het verhaal gaat in een interne verklaring door het stof. ‘Ze hadden geen reden om tegen mij te liegen over de zwangerschap. Voor mij was het een feestverhaal.’

Na een periode vol tegenstrijdige verklaringen en forse beschuldigingen over en weer komt er eindelijk een einde aan de soap die Zuid-Afrika de afgelopen weken in zijn greep hield. Wat begon als feelgoodverhaal met alleen maar blije partijen, veranderde al snel in een eindeloze en vooral onnavolgbare zoektocht naar tien baby’s die - naar nu blijkt - nooit hebben bestaan. Wat overblijft zijn de brokstukken van een verscheurde familie en een beschadigde krant waar een groot wantrouwen rond is ontstaan.

In een e-mail aan de hoofdredacteur van het toonaangevende Independent Media gaat de schrijver van het verhaal, Piet Rampedi, diep door het stof. ‘Het spijt me voor de reputatieschade die de nasleep van het verhaal heeft veroorzaakt voor het bedrijf en mijn collega’s in het algemeen’, luidt de verklaring, die in handen is van News24. ‘Ik ben me er volledig van bewust dat het verhaal en de publieke opinie mijn collega’s in een lastige positie hebben gebracht en onder enorme publieke druk hebben geplaatst.’

Het verhaal van de journalist ging vooral dankzij de memorabele foto - van een dolgelukkige, hoogzwangere dame - al snel de hele wereld over. Rampedi schreef dat de 37-jarige Gosiame Thamara Sithole, die al moeder was van een tweeling, via een keizersnede van drie jongens en zeven meisjes was bevallen. Over officiële gegevens beschikte hij niet. Wel had hij goede contacten met de moeder, die ondanks alle scepsis van zelfs haar eigen familie stug bleef volhouden dat ze daadwerkelijk tien kinderen tegelijk had gebaard.

De werkgever van Rampedi bleef ondanks alle kritiek achter de journalist staan en sprak van een ‘enorme doofpotaffaire’ van de gezondheidsautoriteiten. Het ministerie van Gezondheid reageerde daarop ‘met ontzetting en met grote teleurstelling’ en eiste dat het mediabedrijf die forse beschuldigingen introk. Vervolgens bleef het dagenlang stil, maar nu erkent de journalist dan toch dat hij het verhaal ‘absoluut beter had kunnen aanpakken’.

‘Eerlijk gezegd heb ik het verhaal nooit behandeld als een onderzoek’, erkent hij in de mail. ‘Daarom heb ik nooit bewijsstukken van de zwangerschap opgevraagd, wat ik normaal wel zou doen met een onderzoeksverhaal. Er was niets te onderzoeken, dacht ik. Afgaande op de plotselinge wending van de gebeurtenissen en de reactie van de regering en onze tegenstanders, had ik het mis. Het was niet per se een feelgoodverhaal. Het was een onderzoeksverhaal en had als zodanig moeten worden behandeld.’

De lokale regering laat het er niet bij zitten en onderneemt juridische stappen tegen de journalist en zijn hoofdredacteur vanwege reputatieschade. ,,De provinciale regering van Gauteng maakt zich grote zorgen over het gedrag van Independent Media, in het bijzonder de redacteur van Pretoria News, de heer Piet Rampedi’’, meldt woordvoerder Thabo Masebe aan landelijke media.

,,Het is nu door artsen vastgesteld dat mevrouw Sithole de afgelopen tijd geen baby’s heeft gebaard. Ook is vastgesteld dat zij de afgelopen tijd niet zwanger was. De provinciale overheid van Gauteng zal doorgaan met het geven van medische, psychologische en sociale steun aan mevrouw Sithole en het verstrekken van alle hulp die ze nodig heeft.”

Wat er met de Zuid-Afrikaanse vrouw gaat gebeuren, is niet duidelijk. Eerder deze week werd ze opgenomen op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis voor een beoordeling van haar geestelijke gezondheid.