Friet ongezond? Als het aan snackbarhouders ligt is het tijd om af te rekenen met dat stigma. Zo'n 5700 snackbareigenaren hebben daarom het zogeheten Frietmanifest opgesteld. Met dit rapport willen de eigenaren een tegengeluid laten horen en laten zien dat ze ten onrechte gedemoniseerd worden. Friet is volgens hen namelijk gewoon een groente. Is friet dan toch gezonder dan we denken?

Het Frietmanifest komt volgens Syl Lammers van Cafetaria 't Pakhuis voort uit de stigmatisering van een frietje. "Dat gebeurt al jaren. We beginnen al met een achterstand. Het frituren, de basis van ons product, wordt als slecht gezien", zegt hij. "In Oost-Azië frituren ze ook veel en als je dat op de juiste wijze doet is dat gewoon prima. Niemand die daarvan opkijkt. En de meeste snackbars gebruiken plantaardige oliën."

Lammers denkt dat we beter eens kunnen kijken naar alle dingen die in de schappen bij de supermarkt liggen. "De cafetaria's worden elke keer gedemoniseerd, terwijl de supermarkten blikjes Red Bull en koekjes verkopen. Die komen ermee weg", zegt hij tegen EditieNL. En slechts 14 procent van alle friet komt daadwerkelijk uit frituurzaken. "Het is onterecht dat wij als kleine partij iedere keer naar voren worden geschoven op het moment dat het over slecht eten gaat in het nieuws."

Volgens Lammers bestaat iets als ongezonde voeding niet, maar een ongezonde leefstijl wel. Eén patatje in de week betekent niet gelijk dat je ongezond bent, zegt hij. Volgens Iris Groenenberg van het Voedingscentrum draait het inderdaad om je hele voedingspatroon. "Het gaat uiteindelijk om je totale voedingspatroon, daar kun je ook keuzes in maken: bepaald frituurvet bijvoorbeeld. Of geen zout toevoegen en minder saus gebruiken."

En of een aardappel nou een groente is, zoals de snackbarhouders beweren? In Nederland niet. Maar Groenenberg vindt dat eigenlijk geen relevante discussie. "Je voegt heel veel vet toe als je het frituurt. Een gefrituurde aardappel bevat drie keer meer calorieën dan een aardappel waar je niets mee hebt gedaan", zegt ze. "Je kunt het ook in de airfryer doen. Dan heb je wel iets van bereidingsvet, maar niet drie keer zoveel."

Het is trouwens niet zo dat we helemaal geen gefrituurd goud mogen eten. Gelukkig maar, want jaarlijks eten we in Nederland met zijn allen zo'n 400 miljoen kilo friet. "Je kunt best af en toe naar de snackbar. Het is nu wel vaak zo dat je blootstaat aan allerlei verleidingen." Al deelt Groenenberg de mening van Lammers: de snackbar is echt niet de enige plek met veel ongezonde keuzes. "Het gaat om het totale aanbod van eetgelegenheden met ongezond eten. Je wilt eigenlijk ook verleid worden door gezonde keuzes."

Het is tijd dat het frietje niet meer als voorbeeld van slechte voeding wordt gebruikt, denkt Lammers. Maar: mensen informeren is ook belangrijk. Vooral bij jongeren. "Als je tegen iemand van 65 zegt dat ze niet meer bij de cafetaria mag komen dan werkt dat niet meer, maar jongeren kun je nog opvoeden." We moeten het volgens de frituurder niet verbieden, maar ook niet iedere dag eten. "Een frietje is feest. Dat blijft de basis van alles."