Toen de Vesuvius op 24 augustus in 79 na Christus uitbarstte, werden Pompeii, Herculaneum en andere Romeinse nederzettingen als tijdcapsules verzegeld. Ze werden voor het eerst opgegraven in de 18e eeuw en sindsdien hebben deze sites ons een prachtig uitzicht gegeven op de oude Romeinse samenleving.

Veel van de badkamers die in Pompeii en elders werden ontdekt, waren gemeenschappelijk. In veel gevallen waren ze prachtig, met fresco's op de muren, sculpturen in de hoeken en rijen gaten die waren uitgehouwen in koude, Italiaanse marmeren platen.

Romeinse toiletten spoelden niet door. Sommigen van hen waren verbonden met interne leidingen en rioleringssystemen, die vaak bestonden uit slechts een klein stroompje water dat continu onder de toiletbrillen stroomde.

Op dezelfde manier waarop we nu een toilet gebruiken, zou een Romeinse gebruiker gaan zitten, zaken regelen en nummer twee gelukzalig weg zien drijven door het riool. Maar in plaats van naar een rol toiletpapier te grijpen, pakte een oude Romein vaak een tersorium (of, in mijn technische termen, een "toiletborstel voor je kont"). Een tersorium is een ingenieus apparaatje dat wordt gemaakt door een natuurlijke spons (uit de Middellandse Zee natuurlijk) aan het uiteinde van een stok te bevestigen. Onze oude Romein veegde zichzelf gewoon af, spoelde het tersorium af met wat er maar beschikbaar was (stromend water en/of een emmer azijn of zout water), en liet het aan de volgende persoon over om te gebruiken. Dat klopt, het was een gedeelde kontreiniger. (En natuurlijk waren er ook andere manieren om af te vegen, zoals het gebruik van schurende keramische schijven genaamd pessoi.)

Oké, dus oude Romeinse poepgewoonten lijken vreemd, maar hoe zit het met hun gewoonten rond plassen?

Voor zover we kunnen zien aan de hand van historische en archeologische gegevens, plasten oude Romeinen in kleine potten in hun huizen, kantoren en winkels. Toen die kleine potten vol raakten, gooiden ze ze in grote potten op straat. Net als bij je afval kwam er wekelijks een ploeg langs om die flinke potten pis op te halen en naar de wasserette te brengen. Waarom? Omdat oude Romeinen hun toga's en tunieken in plas waste!

Menselijke urine zit vol met ammoniak en andere chemicaliën die geweldige natuurlijke reinigingsmiddelen zijn. Als je in een Romeinse wasserette werkte, was het je taak om de hele dag op kleding te stampen - blootsvoets en enkeldiep in kolossale vaten met menselijke plas.

Hoe eigenaardig de praktijken op het gebied van persoonlijke hygiëne in het oude Rome ons misschien ook lijken, het historische feit is dat veel Romeinen met succes en duurzaam tersoria gebruikten en hun kleren eeuwenlang in plas waste - veel langer dan we toiletpapier hebben gebruikt. Toiletpapier is zelfs vandaag de dag nog geen universele technologie, zoals elke reis naar India, het platteland van Ethiopië of afgelegen gebieden van China overduidelijk zal maken.