Russische soldaten hebben radioactieve straling opgelopen in Tsjernobyl. Dat zeggen de Oekraïense autoriteiten. Bijna alle Russen hebben het gebied vanochtend verlaten, maar volgens atoomfysicus Wim Turkenburg is het niet waarschijnlijk dat ze direct besmet zijn. ''Dan moeten ze wel heel domme dingen hebben gedaan.''

Volgens Oekraïne worden de Russische soldaten nu in Belarus behandeld. Rusland heeft niet gereageerd op de claims van Oekraïne. Ook is het niet bevestigd dat er Russische soldaten om deze reden in een Belarussisch ziekenhuis liggen.

Het internationale atoomgemeenschap IAEA doet onderzoek naar de beweringen. Tsjernobyl werd op de eerste dag van de invasie, zes weken geleden, ingenomen door de Russische troepen.

In 1986 explodeerde een van de vier kernreactoren in het Oekraïense Tsjernobyl. Het was de grootste kernramp in de geschiedenis. Door de ontploffing kwam er veel radioactieve straling vrij, die aan vele duizenden mensen het leven heeft gekost. Meer dan 35 jaar na de ramp is het stralingsniveau in het gebied rond Tsjernobyl nog altijd gevaarlijk hoog.

Er ligt dus nog een hoop radioactief materiaal in het gebied. Maar dat betekent niet dat de Russische soldaten automatisch besmet zijn, stelt Turkenburg.

''Je moet erg domme dingen doen om in het gebied te veel radioactieve straling binnen te krijgen, waardoor je meteen ziek wordt. Daarvoor moet je langere tijd een kijkje nemen bij een van de reactoren.''

Toch is het wel mogelijk dat de Russische militairen op langere termijn ziek worden van hun missie in Tsjernobyl. Dat heeft volgens kernwetenschapper Jeremy Gordon te maken met mogelijke activiteiten in de 'verboden zone', het gebied rond Tsjernobyl dat als gevaarlijk wordt gezien.

Op Twitter stelt Gordon dat de Russen op langere termijn kanker kunnen krijgen als ze in het gebied hebben gegraven, bossen hebben verbrand of dieren hebben gegeten. Daardoor kunnen ze radioactief materiaal dat in de grond of in de natuur was opgeslagen, binnen hebben gekregen. Dat zijn hoeveelheden waar je niet direct ziek van wordt, maar die wel op langere termijn gevolgen kunnen hebben.

Het internationaal atoomgemeenschap gaat dus onderzoek doen naar de claim, maar gaat vooral ook kijken hoe het op dit moment zit met de stralingswaarden in Tsjernobyl. Tijdens de Russische bezetting zouden er namelijk wekenlang slechts minimale reparaties aan de reactoren zijn uitgevoerd.

Ruim 35 jaar na de ontploffing zijn er namelijk nog altijd honderden mensen werkzaam in Tsjernobyl. Turkenburg: ''Drie van de vier kernreactoren zijn niet ontploft. De laatste reactor is zelfs tot 2000 nog werkzaam geweest.''

''Die reactoren moeten nu vanwege veiligheidsredenen beetje bij beetje worden afgebroken, maar daar komt een enorme hoeveelheid gevaarlijke straling bij vrij. Daarom is het een klus die nog vele jaren in beslag gaat nemen.''

Daarnaast is er ook nog veel werk aan de ontplofte kernreactor. Turkenburg: ''Daar is een sarcofaag omheen gebouwd, om te voorkomen dat de straling ontsnapt. Maar binnen is er dus een berg radioactief afval en ook dat moet worden afgevoerd.'' Het IAEA houdt de komende tijd een 'veiligheidsmissie' om alle stralingswaarden en de status van de reactoren te monitoren.

En dan is er nog het bericht dat er mogelijk radioactieve stoffen verdwenen zijn uit Tsjernobyl. Er liggen daar materialen opgeslagen waarmee in potentie atoombommen zouden kunnen worden gemaakt. De angst was dat de Russen dat materiaal wilden gebruiken voor het maken van 'vuile' bommen, maar volgens Turkenburg hoeven we daar niet bang voor te zijn.

''Er zijn stoffen verdwenen, maar in te kleine hoeveelheden om ook echt te gebruiken voor wapens.''