POELDIJK - Op een aantal plekken in Zuid-Holland staan bijzondere borden die soms ineens oplichten. Maar waarom gaan deze groene lampjes af en toe ineens aan? En wat is het nut van deze borden? Daarachter blijken een heel verhaal en een bijzonder systeem schuil te gaan. Vooral vrachtwagens en fietsers profiteren ervan. Een deskundige legt uit hoe het zit.
Het bord op de foto staat langs de N211, bij Poeldijk. Dat is niet de enige plek: ze staan bijvoorbeeld ook op een aantal kruispunten langs de N223 van Westerlee naar Naaldwijk en in de buurt van Bleiswijk. Op het moment dat er een vrachtwagen langsrijdt, springt de verlichting aan.
'Dit is het zogeheten tovergroen', legt Berend Feddes van de provincie Zuid-Holland uit. Hij doelt daarmee niet op de lampjes in het bord, maar op de verkeerslichten. Die blijven namelijk langer op groen staan, zodra er een vrachtwagen wordt gedetecteerd.
Vooral in de buurt van de veiling
'Dit is al een wat ouder systeem’, zegt Feddes. 'Er zitten twee detectielussen in de weg die de lengte van voertuigen meten. Is die meer dan 12 meter, dan is het een vrachtwagen. Dan probeert het systeem het licht, als het al groen op groen staat, ook groen te houden.'
Het licht springt dus niet meteen op groen wanneer er een vrachtwagen aankomt? 'Nee, dat niet.' Het tovergroen staat op deze locaties omdat er een veiling in de buurt is (of was, in Bleiswijk). Dat betekent namelijk dat er veel vrachtverkeer is, waarmee groenten, fruit of bloemen en planten worden aan- en afgevoerd.

De bedoeling is de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. Maar het systeem is niet alleen goed voor het milieu. Ook de andere weggebruikers profiteren er volgens de provincie van. 'Als een vrachtwagen eenmaal rijdt, kan hij beter doorrijden. Stilstaan en optrekken duurt bij hun altijd wat langer, dus dit scheelt de rest van het verkeer ook tijd.’
Tovergroen is dus een oud systeem. Dat smaakte naar meer en dus is er inmiddels iets nieuws. Dat heet de Connected Transport Corridor Zuid-Holland. Dit systeem werkt met een app. En misschien heb jij die onbewust ook al op je telefoon staan. Feddes: 'Iedereen die de app van Flitsmeister installeert, doet automatisch mee. Die app geeft steeds je positie door. Verkeerslichten weten dan dat jij eraan komt. Dan wordt er dus rekening mee gehouden hoe druk het is. Maar je krijgt geen prioriteit.'
Het werkt 's nachts voor iedereen goed
Dat is natuurlijk jammer. Hoe weet je dan of het systeem überhaupt in werking is? 'Dat weet je niet. Nou ja, dan moet je 's nachts rijden. Dan is er minder verkeer en merk je het effect dus wel.' Er zijn ook geen detectielussen meer nodig. Want vrachtwagens hebben voor deze variant hun eigen app. Die zendt continu de positie van de truck door naar een centrale server, en dan kan het verkeerslicht daarop reageren. Ook bussen en ambulances krijgen met het nieuwe systeem prioriteit. 'Dan kom je dus wél eerder aan de beurt, zeker bij ambulances.'
De provincie is verantwoordelijk voor de meeste N-wegen bij ons in de buurt. Van de in totaal 130 kruispunten op die wegen, hebben 50 het nieuwe systeem al. Over een jaar of zes moet het op alle provinciale wegen in werking zijn. Het installeren van het slimme systeem kost zo'n 30.000 euro per kruispunt. Maar is dat wel zo’n goede investering, als we straks allemaal hightech, zelfrijdende auto's hebben? Juist dan, legt Feddes uit.

'Het systeem is bedoeld om die zelfrijdende auto’s te ondersteunen. Het kan straks daarmee praten. Zo'n wagen geeft dan aan waar hij rijdt en waar hij heen wil. Het systeem weet dan precies wanneer het licht op groen moet.'
En ook hier is het goed voor het milieu, want omdat veel duidelijker is welk voertuig wanneer de kruising over wil, kan de snelheid worden aangepast. 'Je kunt dan doorrijden zonder te remmen', zegt hij enthousiast.

Niet alleen de provincie, ook veel gemeenten zijn al bezig dit systeem op hun wegen in te bouwen. Dat klinkt goed voor vrachtwagenchauffeurs en automobilisten, maar hoe zit het dan met de fietsers? En wie bepaalt eigenlijk wie als eerste groen krijgt?
'Tja, dat is een afweging. Het is ook politiek', zegt Feddes. ‘Op sommige doorgaande fietspaden krijgen de fietsers juist eerder groen dan anderen. Het verschilt per kruispunt, er is echt een doelgroepenbeleid.' Fietsers kunnen in sommige gevallen ook een app downloaden, waardoor ze niet meer op het knopje hoeven te drukken voor groen licht.

Het nieuwe systeem om voorrang te krijgen bij het stoplicht werkt dus met een app. Maar hoe betrouwbaar is het? In het verleden wisten mensen bijvoorbeeld beweegbare pollers open te krijgen met een simpele afstandsbediening van de bouwmarkt. Is ook dit systeem simpel te kraken? Want sneller groen, dat wil iedereen natuurlijk wel.
'Het is uitgebreid beveiligd en goed dichtgetimmerd. Daaraan zijn hoge eisen gesteld. Alles is te kraken, maar vooralsnog hebben we geen geslaagde hackpoging gezien.'