Het gif van de kegelslak draagt bij aan de productie van snelwerkende insuline.

Hopelijk kom je nooit een levende kegelslak tegen wanneer je schelpjes aan het rapen bent op het strand. De slak heeft een kleine gifangel waarmee hij een krachtig en snelwerkend gif kan injecteren in het lichaam van zijn prooien en vijanden. Een steek kan fataal zijn.

Interessant aan het gif is dat het insuline bevat, een hormoon dat lichaamscellen helpt om glucose op te nemen. Diabetespatiënten moeten dat hormoon regelmatig inspuiten om hun bloedsuikerspiegel op peil te houden.

Er is iets bijzonders aan de insuline van de kegelslak. In het lichaam van een prooi doet ze de bloedsuikerspiegel heel snel zakken. Menselijke insuline werkt veel trager. Het gaat eerst klonteren, waardoor ons lichaam het makkelijker kan opslaan. Het hormoon wordt pas werkzaam wanneer de klonters oplossen. Door de kegelslak te bestuderen, hopen wetenschappers inzicht te krijgen in insuline die niet klontert en dus sneller werkt.

Voor een studie in het vakblad Nature Chemical Biology onderzochten biologe Helena Safavi-Hemami van de Universiteit van Kopenhagen en haar collega's de eigenaardige anatomie van de insuline in de kegelslak Conus kinoshitai. De onderzoekers voegden bestanddelen ervan toe in menselijke insuline. Ze kwamen uit bij een hybride versie die niet klonterde.

De onderzoekers hadden in 2020 al een gelijkaardig experiment uitgevoerd met een andere kegelslak genaamd Conus geographus. Daarbij hadden ze al ontdekt dat het klonterproces eerder kort is. Het vormde voldoende aanleiding om ook andere soorten te onderzoeken. Zo kwamen ze uit bij de Conus kinoshitai, waarvan de insuline op een ongezien efficiënte manier werkt. De insuline bindt met celreceptoren, net als de menselijke pendant, maar zonder te klonteren.

Safavi-Hemami toonde de nieuwe slakkeninsuline aan haar medewerker Danny Hung-Chieh Chou (Stanford University). Die merkte op dat soortgelijk onderzoek met hybrides al eerder was uitgevoerd, dat de biologie er helemaal anders uitzag. Dankzij deze nieuwe bevindingen kunnen we beter begrijpen hoe insuline werkt, zei biochemicus Mike Strauss, die niet betrokken was bij het onderzoek. ‘Dit creëert mogelijkheden voor de productie van synthetische insuline.’

Het onderzoeksteam test nu de veiligheid en stabiliteit van de hybride insuline. ‘Daarom is het goed om een overzicht te hebben’, zegt Safavi-Hemami. Kegelslakken bezitten waarschijnlijk nog veel unieke insulinetypes en waardevolle moleculen. Hun gif bestaat uit duizenden bestanddelen. Wie weet welke schatten ze ons nog te bieden hebben.