Twintig biljard mieren dus, die samen 12 megaton wegen (in gedroogde vorm). Maar waarom zou je alle mieren ter wereld willen tellen?

Een van de populairste straffen in mijn lagere school was blaadjes tellen. We bevinden ons in de jaren 1990, een tijd waarin prikkelarme speelplaatsen nog vooral het onderhoudsgemak en autoritaire overzicht moesten dienen: een grijze tegelvloer, enkel onderbroken door de vier witte lijnen waarbinnen je mocht voetballen, en in het midden een grote kersenboom.

Zo’n boom verliest af en toe zijn bladeren, en die mochten kwajongens (toch vooral jongens, ja) verzamelen en tellen. Het was in de lagere school, zo heel ver konden we nog niet tellen, maar de speelplaats bleef wel bladvrij. Ik vroeg het me als kind wel soms af: hoeveel bladeren zouden er in totaal aan de boom hangen? Ik denk dat ik toen uitkwam bij honderdduizendmiljardmiljoenduizend – zoals ik al zei, mijn kennis van grote getallen was beperkt.

Met vergelijkbare nieuwsgierigheid telden Chinese wetenschappers onlangs alle mieren op aarde. Ze kwamen uit bij een indrukwekkend cijfer: 20.000.000.000.000.000. De biologen wandelden natuurlijk niet als een gestraft kind de wereldbol rond. Ze telden mieren door 489 lokale schattingen van mierenaantallen, verspreid over alle continenten, op een hoop te gooien, en zo tot een globale schatting te komen.

Twintig biljard mieren dus, maar die mop over hoe twintig mieren een keu hanteren ga ik echt niet maken. In plaats daarvan nog wat straffe cijfers uit het onderzoek: 20 biljard mieren wegen samen in gedroogde vorm 12 megaton. Dat is meer dan de totale biomassa van wilde vogels en zoogdieren samen, en ongeveer een vijfde van wat je zou aflezen als alle mensen ter wereld samen op een weegschaal zouden gaan staan.

De onderzoekers merken terecht op dat mieren tellen ongeveer hetzelfde is als schatten hoeveel zandkorrels of sterren er zijn. Voor de liefhebbers, het zijn er respectievelijk 100.000.000.000.000.000.000 en 10.000.000.000.000.000.000.000. Toch is een schatting van het aantal mieren zeer zinvol (net zoals dat voor het aantal sterren en zandkorrels is trouwens). De onderzoekers uiten zelfs hun ongenoegen over het feit dat er amper betrouwbare cijfers bestaan over het aantal mieren – globaal en lokaal in bepaalde habitats.

Weten hoeveel mieren waar leven is van fundamenteel belang om hun rol binnen ecosystemen te begrijpen, en mettertijd te kunnen evalueren welke impact zaken als klimaatverandering en vervuiling hebben op de mierenpopulatie. Ter info voor de opzichters op een speelplaats zonder bladverliezende bomen: ook het aantal fruitvliegen moet nog worden geteld.