Bondscoach Roberto Martinez wijt de nederlaag tegen Marokko onder andere aan een gebrek aan spelvreugde. De voetballers kunnen zich misschien laten inspireren door de hommel, blijkt uit een recent experiment.

Voetbal hoeft niet altijd te draaien rond titels en centen. De meeste kinderen (en volwassenen) vinden het gewoon leuk om tegen een bal te trappen en er vervolgens achteraan te lopen. We zijn niet alleen. Ook dolfijnen, honden, olifanten en vogels spelen graag voetbal. Dat is eigenlijk heel bijzonder. In een wereld waarin het lijkt alsof alles een doel moet hebben - status verwerven, eten vinden, een partner versieren… - zeggen wij en veel andere dieren af en toe eens “Foert! Ik ga een zinloos spelletje spelen.”.

Het lijkt alsof het met intelligentie te maken heeft: slimme wezens spelen meer. Dat klopt waarschijnlijk niet helemaal. Ook hommels zijn met hun eenvoudige breintjes in staat om een balletje te trappen, en daar nog van te genieten ook.

Britse biologen stuurden vijfenveertig hommels één voor één in een arena. Ze gaven hen de keuze om ongehinderd naar een voedselbron te lopen, of van dit makkelijke pad af te wijken naar een veldje met houten knikkers. De meeste bijen kozen voor speeltijd en rolden de knikkers tussen de één en liefst honderdzeventien keer rond. Jongere hommels rolden ook meer dan oudere bijen. Het herhaaldelijke rollen suggereert dat de hommels genoten van hun spel.

Een tweede experiment bevestigde dat idee. Nu stuurden de biologen nog eens 42 hommels afwisselend in één van twee gekleurde kamers. In de ene kamer lagen beweegbare ballen, de tweede kamer was leeg. Daarna haalden de onderzoekers alle ballen weg, en gaven ze de hommels de keuze tussen kamer één en kamer twee. De meeste hommels haastten zich naar de kamer met de kleur waar ze voorheen die leuke knikkers vonden.

Dezelfde onderzoekers (Queen Mary University of London) leerden hommels eerder ook al doelpunten scoren. De insecten slaagden er toen in om, in ruil voor een suikerrijke beloning, een bal naar een doel te rollen. Bij deze nieuwe experimenten was er geen zo’n beloning. Dat bevestigt dat de hommels zich vermoedelijk gewoon amuseren met de balletjes. Mogelijk betekent dit ook dat hommels en andere insecten positieve en dus misschien ook negatieve “emoties” ervaren. Hou dat in het achterhoofd wanneer je een hommel tijdens een partijtje voetbal keihard langs achter wil tackelen.
Filmpje