Al jaren probeert het kabinet dakloosheid aan te pakken, maar tevergeefs. Het Leger des Heils spreekt zelfs van een 'zorgwekkende' stijging: het aantal is in een jaar tijd met bijna een kwart toegenomen. Het kabinet vindt dat ook verontrustend en geeft daarom vandaag het startschot voor een nieuwe aanpak: iedere dakloze een eigen woning.
Problemen zijn beter op te lossen als mensen een eigen huis hebben. Dat is de basis van het nieuwe programma In Finland, waar Housing First nationaal beleid is, leidde dit al tot succes. Het is het enige Europese land waar het aantal dakloze mensen in de afgelopen jaren niet toenam.
Het lukte het kabinet nog altijd niet om tot een succesvolle aanpak te komen. Er worden al jaren miljoenen gepompt in daklozenprogramma's, maar het aantal daklozen gaat maar niet omlaag.
Volgens officiële cijfers staat dat aantal op 32.000 daklozen, maar maatschappelijke organisaties noemen tegen RTL Nieuws cijfers van rond de 100.000. Het Leger des Heils luidde eerder deze week nog de noodklok: de hulporganisatie ziet een zorgwekkende stijging onder jongeren.
"Het is erg verontrustend wat we horen", zegt staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Daarom wil hij daklozen niet meer langer naar de maatschappelijke opvang laten gaan, maar krijgen ze een huis.
Klinkt als de zoveelste loze belofte? Van Ooijen noemt deze aanpak 'echt anders': "Omdat we jaren gaan investeren. We gaan ons nu, met alle gemeenten, voor jaren structureel inzetten voor dit probleem", zegt de staatssecretaris. "De oplossing is huisvesting. Niet meer een stretcher in de opvang, maar een eigen huis of studiootje. Van daaruit krijgen mensen hulp en kunnen ze weer een plek terug in de samenleving veroveren."
Is dat haalbaar? Er is nu al een schreeuwend woningtekort van ruim 300.000 huizen. "We gaan de komende jaren honderdduizenden woningen bijbouwen. We hebben maar een klein percentage nodig, zo'n 2 procent, voor de daklozen."
De nu 52-jarige Saskia zwierf jaren door de Amsterdamse Bijlmer. Van garagebox naar garagebox en van leegstaande flats naar fietsenstallingen. "Het was vermoeiend, eenzaam ook. Je had nooit rust. Altijd moest je weer denken: waar ga ik vandaag weer heen. En je werd omringd door verkeerde mensen die ook verslaafd waren."
Via een vriend kwam ze in contact met het daklozenproject Housing First. Haar redding, omschrijft ze verderop: thuis op de bank van haar huurhuis. "Het heeft mijn leven gered", zegt ze. Dat ze de sleutel kreeg van haar eigen huisje 'was het mooiste wat haar kon overkomen'. "Van hieruit kan ik mijn leven weer oppakken. Ik had eindelijk een basis. Je leven krijgt weer een doel."
Saskia noemt dit project haar redding. "Anders was ik er niet meer geweest", zegt ze stellig. De dag dat ze haar sleutel kreeg, na jaren zwerven over straat, is één van de mooiste in haar leven. Het is niet groot en ze betaalt huur, maar ze is supertrots op haar 'tempeltje.'
De tijd ligt dan wel achter haar, de periode heeft ze nog niet helemaal achter haar gelaten. "Als ik terugdenk aan die tijd heb ik vooral veel spijt. Omdat ik zoveel jaren heb weggegooid. Ik wil die tijd graag inhalen, maar ik merk dat mijn lichaam niet altijd meer wil. Maar ik zit nog vol plannen."