Dieselaggregaten zijn voor festivals de enige manier om grote hoeveelheden stroom op te wekken. Ze staan vaak maar enkele dagen op een terrein, maar zijn niet goed voor het milieu. Daarom zetten steeds meer festivals de pruttelende aggregaten op een duurzamere manier in: ze leveren niet meer constant stroom, maar laden in plaats daarvan grote batterijen op.
Het is volgens festivals een tussenstap richting het volledig duurzaam worden. Het aantal aanbieders van batterijen en stroomplannen groeit dan ook snel. "Er waren altijd twee pioniers in Nederland, maar inmiddels zijn er zo'n tien serieuze bedrijven", zegt Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers.
Festivals zijn allesbehalve duurzaam. Voor één week of weekend wordt een kleine stad opgebouwd voor soms wel 70.000 bezoekers. Podiumlampen, frituurpannen, mobiele telefoons: ze verbruiken allemaal stroom. Stroom die vaak niet standaard op de locatie aanwezig is, laat staan in de hoeveelheden die nodig zijn.
En dus wordt op locatie energie opgewekt met dieselaggregaten. Die apparaten wekken elektriciteit op met diesel, en stoten daarbij veel CO2 uit. Daarnaast produceren festivals soms meer stroom dan nodig, om aan de piekmomenten te kunnen voldoen. Dat willen festivals veranderen.
Paul Wittenhorst van The Powershop uit Raalte, dat jaarlijks voor tientallen festivals en evenementen in binnen- en buitenland stroomplannen maakt: "Al onze klanten willen van diesel af, maar het is nog steeds de hoofdmoot." Toch is er wel wat veranderd. "Tot 2018 werkten bijna alle festivals volledig met dieselaggregaten. Sindsdien zijn de batterijen gekomen, en die lijken langzamerhand de standaard te worden."
Kiest een festival voor batterijen, dan komt de stroom niet uit een aggregaat, maar uit een grote batterij, vaak ter grootte van een container. Die volledig elektrisch opladen, is nog lastig. Daarom worden de batterijen opgeladen met behulp van een dieselaggregaat, met speciale biodiesel. Niet helemaal duurzaam dus, maar het scheelt wel, zeggen festivalorganisatoren.
Plaatje
Een bedrijf dat die batterijen levert, is Greener Power Solutions. Het verhuurt honderden batterijen op locatie, zoals dit weekend bij Lago Lago, een festival in Braamt, in de Achterhoek. Daar is Piotr dit weekend gestationeerd. "Al onze batterijen zijn vernoemd naar collega's. Piotr is een nieuwe aanwinst", zegt commercieel directeur Anna van Nunen.
In totaal heeft het bedrijf drie batterijen geleverd die 1266 kilowattuur aan energie kunnen opslaan, goed voor het opladen van bijvoorbeeld bijna 70.000 mobiele telefoons. Het totale energieverbruik van Lago Lago wordt door de organisatie geschat op 15.000 kilowattuur.
Hoe is zo'n batterij nou duurzamer? "Door de batterij is het aggregaat minder vaak nodig", legt Wittenhorst uit. "Tijdens het festival wordt er stroom gehaald uit de batterij. Komt de batterij onder een bepaald percentage, dan laadt het aggregaat de batterij verder op, en gaat daarna weer uit." Minder overproductie van elektriciteit dus, want hij staat niet meer continu aan.
Dat is niet alleen duurzamer, maar ook kostenbesparend. "Het plaatsen van een batterij tussen het aggregaat en de afnemer, bespaart ons dit weekend naar schatting zo'n 50 procent aan diesel", vertelt Ridder Haspels, van de organisatie van Lago Lago.
Maar de batterij heeft nóg een voordeel, vertelt Wittenhorst: "Als tegen het einde van de middag de cateraars hun frituurpannen aanzetten, schiet de vraag naar energie omhoog. Die piekmomenten zijn het slechtst. Doordat de batterij het piekmoment opvangt, hoeft het aggregaat dit niet te doen."
Minder diesel dus, maar nog steeds diesel. Kan de batterij niet worden opgeladen met bijvoorbeeld zonne-energie? Wittenhorst is sceptisch: "Zonne-energie is voor veel festivals geen optie. Je kan de batterijen wel opladen met zonnestroom, maar moeilijk bijvullen, omdat je ook afhankelijk bent van het weer. Ook heb je heel veel ruimte nodig om die panelen kwijt te kunnen."
Dat betekent niet dat het niet geprobeerd wordt. Sinds vorig jaar heeft Lowlands een speciale parkeerplaats vol zonnepanelen. En het festival Madnes, op Ameland, heeft dit weekend voor het eerst een podium dat volledig draait op zonne-energie. "Een experiment", geeft de organisatie toe, "het hoofdpodium draait nog wel op dieselaggregaten".
Zover zijn ze bij Lago Lago nog niet. Van Nunen is er zelf dit weekend niet bij om Piotr aan het werk te zien. "Ik ga naar een festival in Denemarken, waar we ook batterijen verhuren. Daar staat ook mijn eigen batterij: Anna."