Een inwoner van de Zeeuwse plaats Philippine heeft in zijn achtertuin een metershoge vestingmuur uit de achttiende eeuw gevonden. De stenen muur werd ontdekt tijdens graafwerkzaamheden.
Erwin Jesterhoudt was in zijn tuin een vijver aan het uitgraven toen een grondwerker met een graafmachine op een hoop stenen stuitte. Hij vertelt aan Omroep Zeeland dat hij niet wist wat hij zag toen de graafmachine steeds meer grond weghaalde.
"Ik was met stomheid geslagen, het was een complete verrassing", zegt hij. "Maar ik voelde ook meteen een soort van kinderlijk enthousiasme omdat ik in onze achtertuin iets bijzonders had ontdekt." Eenmaal uitgegraven bleek de stenen muur zo'n 5 meter hoog en 10 meter breed.
Na de vondst ging Jesterhoudt met het historisch genootschap van Philippine op onderzoek uit. "De muur weer bedekken met grond was daardoor natuurlijk geen optie meer", zegt hij. Via verschillende kanalen, waaronder de Universiteit van Utrecht en het Nationaal Archief, heeft hij allerlei informatie en kaarten gevonden om de herkomst van de muur te achterhalen.
Volgens Marc Buise, die expert is op het gebied van Zeeuws-Vlaamse vestingwerken, is de muur onderdeel van de vestingwerken van Philippine die in het begin van de achttiende eeuw zijn aangelegd. Het gaat volgens hem om een zogeheten westelijke stenen beer.
"De beren waren stenen dijken, onderdeel van de verdedigingswerken. In de muren zaten ook sluizen", legt hij uit. "Om aanvallen van een mogelijke vijand moeilijk te maken werden omringende grachten onder water gezet". De stenen beren hebben bovenop een puntvorm, zodat het voor de vijand moeilijker werd om eroverheen te lopen.
Aan de oostkant van Philippine is een vergelijkbare muur gevonden, de zogeheten oostelijke stenen beer. Volgens Buise zijn veel van dit soort vestingen in de loop der tijd verkocht, daarna gesloopt of onder de grond verdwenen. "Want als mensen de stenen konden verkopen, sloopten ze de muren."
In originele staat herstellen
De uitgegraven muur vormt nu met het oostelijke gedeelte een eenheid. Jesterhoudt is van plan om de muur zoveel mogelijk in de originele staat te herstellen. Het idee is om zijn tuin tijdens Open Monumentendag open te stellen voor publiek zodat mensen de stenen beer kunnen bekijken, zegt hij.
"Dat betekent dat er balken aan de zijkant moeten worden geplaatst, die er vroeger voor zorgden dat vijandelijke schepen niet konden aanmeren." En als het aan hem ligt komen er boven op de muur ook drie broekscheuren. Dat zijn ijzeren pinnen met prikkeldraad eromheen.
De komende tijd gaat een archeoloog de muur verder in kaart brengen en wil Jesterhoudt kijken of er in de tuin nog andere delen van de vestingmuur verborgen liggen. "De geschiedenis maakt deel uit van ons leven en maakt nu ook deel uit van mijn tuin."