De Belarussische president Loekasjenko heeft een nieuwe wet ondertekend die hem voor de rest van zijn leven immuniteit geeft tegen strafrechtelijke vervolging. Ook mogen door de nieuwe wet oppositieleiders die in het buitenland wonen niet meedoen aan presidentsverkiezingen.

De wet is op papier van toepassing voor alle presidenten en hun familieleden, maar is vooral bedoeld voor Loekasjenko zelf. De 69-jarige president regeert Belarus nu sinds 1994 met ijzeren vuist.

Zo werden de protesten na zijn herverkiezing in 2020 hard neergeslagen. Inwoners van Belarus gingen massaal de straat op nadat de oppositie en het Westen de verkiezingen als frauduleus hadden bestempeld.

De autoriteiten arresteerden ruim 35.000 mensen, van wie een deel tijdens hun gevangenschap werd gemarteld. Loekasjenko wordt daarnaast in verband gebracht met de illegale deportatie van kinderen uit gebieden in Oekraïne die zijn bezet door Rusland. Tegen president Poetin van Rusland is hiervoor een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd. De nieuwe wet moet voorkomen dat Loekasjenko daarvoor in Belarus wordt vervolgd.

In de tekst staat dat een president na zijn aftreden "niet verantwoordelijk wordt gehouden voor daden die verband houden met de uitoefening van presidentiële bevoegdheden". Verder is in de wet geregeld dat de president en zijn familie hun hele leven recht houden op medische zorg en bescherming door de staat.

De afgelopen jaren zijn veel leden van de Belarussische oppositie vastgezet of naar het buitenland gevlucht. Door de wet is het uitgesloten dat zij meedoen aan de presidentsverkiezingen in 2025, als Loekasjenko aan zijn zevende termijn wil beginnen. Kandidaten moeten voortaan ten minste twintig jaar aaneengesloten in Belarus hebben gewoond en nooit een verblijfsvergunning voor een ander land hebben gehad.

Oppositieleider Svetlana Tichanovskaja, die in 2020 naar Litouwen vluchtte, zegt dat de nieuwe wet het gevolg is van Loekasjenko's "angst voor een onvermijdelijke toekomst". "Hij zal worden gestraft volgens het internationaal recht en geen enkele immuniteit zal hem hiertegen beschermen", zegt ze.