Woensdag 17 januari is het weer zover, dan komen de twaalf broeders van het Sint Anthonius Gilde in Dwingeloo bijeen. Om de pacht te innen, grauwe erwten met beboterde vis te eten én een goudse pijp te roken.

De zeventiende januari, de dag van Sint Anthonius, heeft in Dwingeloo nog steeds een bijzondere betekenis. Die dag komen klokslag tien uur de twaalf broeders van het Sint Anthonius Gilde in Hotel Wesseling bijeen om de pachten in ontvangst te nemen van het aan het gilde behorende goed.

Eeuwenlang al bestaat dit gilde. De instelling die tot zeker in de 16de eeuw teruggaat wordt in 1598 voor het eerst in een officieel document genoemd. In 1632 gingen bij een brand helaas alle stukken verloren. In 1672 werden de oude wetten zoals die voorheen golden, weer opgetekend in het gildeboek.

Wanneer er plaatsen in het gilde leegkomen, worden deze aangevuld. Gewoonlijk blijft het gildelidmaatschap in de familie en wordt in plaats van de vader de zoon gekozen. Als er geen directe erfgenaam is zoekt men onder de neven of zwagers.

Bij het begin van de gildedag vergaderen de broeders onder het genot van een kop koffie uit de ‘kraentiespot’. Als alle agendapunten zijn afgewerkt, pakt iedere gildebroeder uit het pijpenrek de lange goudse pijp waarop zijn naam voorkomt en steekt die op. Hierbij worden alle vandaag de dag geldende regels in acht genomen.

Rond twaalf uur is het tijd voor de traditionele gildemaaltijd. Die bestaat uit grauwe erwten met beboterde vis, spekvet, ham en rollade. De rollade moet gemaakt zijn van het vlees van de tiende en elfde rib. Daarna wordt er rijst met bruine suiker en boter opgediend.

‘s Middags wacht men de komst van de pachters en huurders af. Oorspronkelijk waren alle pachten in natura, zoals boter en landopbrengsten gesteld. Tegenwoordig worden ze in geld worden voldaan. Hierop één uitzondering: de bewoner van het Schultehuis aan de Brink heeft nog steeds de plicht zijn pacht in de vorm van negen pond boter te voldoen.

Alles geïnd blijven de gildebroeders nog gezellig bij elkaar en genieten zij van een broodmaaltijd en ‘s avonds warm bokbier. Rond 21.00 uur beslissen de mannen over hoe de opbrengsten van die dag worden uitgegeven. Klokslag 22.00 uur is de gildedag voorbij.

Het Sint Anthonius Gilde is destijds alleen op basis van liefdadigheid ingesteld. De instandhouding van deze gildedag met alles wat daarbij hoort is, vanuit historisch oogpunt gezien, zeer opmerkelijk voor Drenthe.
Foto