Met bandieten op de begraafplaats worden de lijken maar liever op straat achtergelaten. Op de grote begraafplaats van Port-au-Prince, omgetoverd tot een favoriete schuilplaats voor bandieten, wordt nog maar zelden een begrafenisritueel uitgevoerd.
Een chauffeur aan boord van een lijkwagen, vergezeld van twee familieleden van de overledene, zet hen voor vertrek af voor de begraafplaats. Zonder ritueel, tamtam of laatste woorden, zo vindt op de grote begraafplaats in Port-au-Prince een begrafenisceremonie plaats, onder toeziend oog van zwaarbewapende mannen. Alles werd tot in de kleinste details gepland, onderhandeld door de uitvaartonderneming. Slechts twee familieleden van de overledene hebben toegang tot de begraafplaats. Zeker de moedigste.
De traditionele begrafenisrituelen op de grote begraafplaats van Port-au-Prince bestaan al enkele maanden praktisch niet meer. Deze plaats van eeuwige rust, een 254 jaar oud erfgoed van Haïti, valt niet langer onder de controle van de gemeente Port-au-Prince vanwege de gewapende bandieten die er hun intrek nemen. Deze plek wordt omgetoverd tot een veilige schuilplaats voor de bazen. Ze groeven gaten in de muren die dienden als doorgangen om te ontsnappen telkens wanneer de politie tussenbeide kwam.
“De grote begraafplaats wordt belegerd door bendeleden die er hun toevluchtsoord van maken. Ze wisselen vuur met de politie vanaf de begraafplaats. We kunnen de families van de doden of de werknemers niet in gevaar brengen. Andere begraafplaatsen, waaronder die van Turgeau en Delmas 34, zijn verzadigd. Vanwege de nationale wegen, die worden gecontroleerd door gewapende gangsters, kunnen we de doden niet naar de provincies vervoeren. Bij elk tolstation eisen de bandieten grote sommen geld van begrafenisondernemingen, soms tot wel 50.000 gourdes. De uitvaartsector wordt zwaar getroffen door de crisissituatie die het land doormaakt”, aldus onze contactpersoon.
Lijken achtergelaten op straat
Op bepaalde plekken in de hoofdstad lopen we tussen de doden. Sommige lijken worden gewoon achtergelaten. De stoffelijke resten worden verbrand om de stank kwijt te raken en worden stilletjes door honden verslonden. Het gemeentehuis van Port-au-Prince, dat gewoonlijk de overblijfselen van de op straat achtergelaten behoeftigen op zich neemt, toont zijn zwakte in het licht van de omvang van de situatie. “We zijn al een jaar de controle over de grote begraafplaats kwijt. We hebben er de middelen niet voor”, bevestigde de interim-directeur van Port-au-Prince, Lucson Janvier.
“In werkelijkheid kunnen families hun overledenen niet begraven omdat veel lijken zich in een moeilijke omgeving bevinden en niet kunnen worden geborgen”, zei de heer Janvier, waarbij hij benadrukte dat sommige families kiezen voor de begraafplaats van Turgeau om begraven te worden.