Hoe ga je om met je telefoonverslaving? Die vraag stelde Ingmar Larsen zichzelf ook toen hij op een dak in Manhattan geen oog had voor het prachtige uitzicht. Net als zijn collega's staarde hij alleen maar naar zijn scherm. Het idee voor de NoPhone - een stuk plastic in de vorm van een smartphone - was geboren. Inmiddels zijn er ruim 18.000 exemplaren verkocht.
"Dat was in 2014", blikt creatief ontwerper Ingmar Larsen terug. "Op dat dak realiseerde ik me dat ik echt te veel op mijn telefoon zat. Ik wilde iets maken dat als een telefoon voelde, maar het niet is. Voila, de NoPhone."
Samen met twee anderen regelde Larsen een 3D printer om NoPhones te kunnen maken. En ze schreven een persbericht dat naar techmedia als TechCrunch en The Verge werd gestuurd. "Vervolgens vloog ik terug naar Nederland en kreeg ik in één nacht 700 mailtjes van mensen die een NoPhone wilden kopen."
Larsen haalde via Kickstarter vervolgens 18.000 dollar op en liet met zijn collega's 5000 NoPhones maken. "En dat was een goede beslissing want tijdens kerst 2014 verkochten we direct 3500 exemplaren. Het jaar daarop ging het met 6000 exemplaren nog beter."
Inmiddels staat de teller op ruim 18.000 verkochte exemplaren. "Jaarlijks verkopen we er een paar honderd en dat zonder reclame", zegt Larsen.
Hij maakt een NoPhone voor drie euro en verkoopt ze voor ruim tien euro. Een mooie marge dus voor een stukje plastic in de vorm van een smartphone en een extra zakcentje jaarlijks. Maar wie koopt een neptelefoon?
"Ik kreeg een aantal jaar geleden een NoPhone voor Sinterklaas", zegt Martine Merkx. "Het was een ludiek cadeau, maar toen ik hem had, ben ik hem toch gaan gebruiken."
Een half jaar lang nam Merkx de NoPhone mee tijdens het studeren en lag het ding naast haar studieboeken op tafel. "Het werkte. De NoPhone voorkwam dat ik steeds afgeleid werd. Als ik mijn telefoon wilde pakken, lag de NoPhone daar en ging ik direct door met studeren. Mijn eigen telefoon zat veilig in mijn tas."
Ook tijdens de eerste vakantie na haar studie deed de NoPhone nog goed zijn werk. "Ik heb toen echt minder mijn telefoon gebruikt. Nu ik kinderen heb, denk ik ook vaak terug aan de NoPhone. Het maakt me ervan bewust dat mijn kinderen belangrijker zijn dan kijken op mijn telefoon", zegt Merkx.
"Ik houd van gadgets en dit was een anti-gadget. Ik vond het een grappig ding", vertelt Robin Piets over zijn reden om er eentje te kopen, een paar jaar geleden. Hij is zich zeer bewust van de invloed van smartphones. "Als iemand in gezelschap zijn telefoon pakt, doet iedereen het. Voor je het weet zit je met zijn allen naar je schermpjes te kijken."
Piets gebruikt zijn NoPhone bewust enkele keren per jaar. "Als ik naar een festival ga, dan neem ik hem mee. Ik raad iedereen zo'n ding aan", adviseert hij.
"Met een NoPhone in je zak heb je toch het gevoel dat je je telefoon bij je hebt. Het geeft echt vrijheid. Met een NoPhone kan je niemand bellen. Je bent echt in het nu", vertelt hij.
Stoppen met scrollen, maar hoe? 'Doel is om ons verslaafd te maken'
Geen slaaf zijn van je smartphone is de onderliggende gedachte van de NoPhone. Uit een steekproef onder 1036 mensen van Motivaction bleek vorig jaar dat eenderde van de Nederlanders zegt verslaafd te zijn.
"En in de leeftijdscategorie van 18 tot 24 jaar gaat het om 61 procent", zegt Kevin Hengstz, senior research consultant van Motivaction. "Je kunt dus gerust stellen dat verslaving aan de smartphone een probleem is."
Een uiting van deze verslaving is dat 74 procent van de mensen het onprettig vindt om zonder hun smartphone van huis te zijn, aldus de onderzoeker. "Mensen die verslaafd zijn, hebben geen controle over de momenten waarop ze hun telefoon gebruiken", zegt Hengstz. "Zo bleek uit onze steekproef dat 41 procent op het toilet ook op hun telefoon zitten. Dan neemt een smartphone echt je leven over."
'Wat is dit voor een gekkigheid?' was de eerste reactie van Hengstz toen hij hoorde van het bestaan van de NoPhone. "Maar als ik er goed over nadenk, begrijp ik de aankoop ervan wel. Mensen raken in paniek zonder smartphone. Dan kan een NoPhone op zak toch rust geven."
De onderzoeker van Motivaction wil niet te veel oordelen over mensen met een NoPhone. "Als het werkt voor mensen, is het goed. Maar het is voor mij wel een symbool voor hoe ver we zijn gekomen qua verslaving", zegt hij.
"Dat je een fantoom apparaat nodig hebt om van je telefoonverslaving af te komen, vind ik zorgwekkend. En het succes ervan geeft misschien wel aan hoe erg de verslaving is voor sommigen."
Ingmar Larsen is in ieder geval blij met zijn uitvinding, zowel zakelijk als privé. "Sinds die dag op het dak in Manhattan, ben ik bewuster met mijn schermtijd omgegaan. Ik zit maximaal drie uur per dag op mijn telefoon en gebruik hem om podcasts te luisteren, te werken en te mailen. Als ik met vrienden ben, draaien we allemaal onze telefoon om."
En nu hij vader is, voedt hij op met de NoPhone in zijn achterhoofd. "Onze kinderen mogen niet op de telefoon en op de iPad. Mijn zoon speelt met lego en doet puzzels", besluit Larsen.