Je zult maar bloemist zijn. Uit onderzoek blijkt dat bloemen die zijn behandeld met bestrijdingsmiddelen ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken, zelfs bij ongeboren kinderen. Dit tragische gegeven speelde ook in Frankrijk, waarbij de 11-jarige Emily het leven verloor door leukemie. "Dat draag ik mijn hele leven met me mee", zegt haar moeder.
Laure Marivain, de moeder van Emily, vertelde aan de Franse pers over haar ervaring. "Toen mijn dochter werd geboren, leek de placenta wel zwartgeblakerd. De verloskundige vroeg zelfs of ik drugs had gebruikt tijdens mijn zwangerschap." In 2015, toen Emily pas vier jaar oud was, werd bij haar leukemie vastgesteld. Vanaf dat moment bracht ze een groot deel van haar jonge leven door in ziekenhuizen, waar ze talloze operaties en behandelingen onderging. In 2022 overleed Emily, nog maar 11 jaar oud.
De artsen noemden haar dood een kwestie van ‘pech’, maar Marivain weigerde dat te accepteren. Ze had 17 jaar als bloemiste gewerkt, en de bloemen waarmee ze dagelijks in aanraking kwam, waren behandeld met bestrijdingsmiddelen.
Pesticiden als schuldige aangewezen
Na jarenlang onderzoek kwam eindelijk de bevestiging: het Franse fonds voor pesticideslachtoffers (FIVP) stelde vast dat Emily’s leukemie het gevolg was van blootstelling aan bestrijdingsmiddelen tijdens de zwangerschap van haar moeder. De bloemen, waarmee Marivain als bloemist werkte, hadden indirect kanker veroorzaakt bij haar dochter.
"Dat draag ik mijn hele leven met me mee, dat ik verantwoordelijk ben voor de dood van mijn dochter," vertelde Marivain emotioneel. "Maar niemand heeft me ooit gezegd dat de bloemen bespoten waren met giftige producten. Niemand heeft me ooit gezegd dat ik mijn handen moest wassen als ik iets at of als ik mijn neus snoot. Als ze me hadden gewaarschuwd, zou mijn dochter nog leven."
Voor het eerst in Frankrijk zijn bespoten bloemen officieel aangewezen als oorzaak van een prenatale dood. Dankzij deze erkenning heeft de familie nu recht op een schadevergoeding van 25.000 euro per ouder. Toch voelt de familie weinig voldoening en is er beroep aangetekend. Ze vinden dat het leed dat Emily en de familie hebben doorstaan, niet voldoende is meegewogen in de beslissing.
In Frankrijk wordt de uitkomst van het FIVP-onderzoek als een mijlpaal gezien. Hoewel de risico’s van pesticiden voor boeren bekend zijn, geldt dat niet voor de bloemenindustrie. Bewustzijn en regelgeving ontbreken, maar de gevaren zijn wel degelijk aanwezig.
Een onderzoek van de universiteit van Luik volgde veertig bloemisten gedurende vier jaar. De resultaten waren onthutsend: op hun lichamen werden meer dan honderd verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden, waaronder middelen die in Europa al verboden zijn. "De risico’s voor bloemisten zijn zelfs groter dan voor boeren", waarschuwde wetenschapper Bruno Schiffers in Le Monde. "Want bloemisten weten niet dat ze met schadelijke producten werken, ze staan onbeschermd, en in tegenstelling tot boeren zijn ze élke werkdag, het hele jaar door, blootgesteld aan pesticiden."
Groeiend bewustzijn in Nederland
In Nederland begint het besef over de gevaren van giftige bloemen langzaam door te dringen. Intratuin, een grote keten in Nederland, heeft beloofd dat 70 procent van hun assortiment tegen 2030 uit 'gifvrije' planten zal bestaan. Milieuorganisatie Pesticide Action Network (PAN) dringt ondertussen aan op meer actie. Deze zomer startten ze een campagne om andere tuincentra op te roepen het voorbeeld van Intratuin te volgen.
Een eerder onderzoek van PAN naar het klassieke Hollandse boeket bracht schokkende resultaten aan het licht. In gemengde boeketten werden 25 verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen, waarvan een derde verboden is binnen de EU.
"In Nederland zijn al tientallen biologische sier- en bollentelers die bewijzen dat de teelt ook zonder gif kan. Is dat niet wat elk tuincentrum zou willen?" schrijft PAN in een brief aan negen grote tuincentra.
Volgens de Nederlandse bloemensector is de situatie hier echter al verbeterd. "Biologische middelen en bestrijders, zoals sluipwespen en roofmijten, worden steeds meer ingezet in het Nederlandse teeltsysteem. De Nederlandse bloemensector hecht er grote waarde aan dat er veilig en gezond kan worden gewerkt in de gehele keten", verklaart een woordvoerder van Glastuinbouw Nederland.