Wat is er toch gebeurd met Rataplan? De populaire mascotte van de Nederlandse militairen in Uruzgan arriveerde vorig jaar als jonge hond op basis Volendam en groeide uit tot knuffeldier voor alle infanteristen. Voor zijn hondenhok naast de poort wachtte hij steevast alle patrouilles op.

Rataplan, zo blijkt, is omgekomen door Nederlands vuur. Een executie, concludeert de veel bezochte Urzugan Weblog. Daar volgen duizenden militairen en familieleden dagelijks het nieuws over de missie. Een ‘schandalige actie’, moppert de weblog, uitgevoerd door een peloton van het 45ste pantserinfanteriebataljon.

Eerdere eenheden adoreerden Rataplan. Het retriever-achtige teefje werd vorig jaar geboren op een Afghaanse uitkijkpost, maar liep al snel achter een Nederlandse patrouille aan. Na twee kilometer besloten de soldaten, zonder ruggespraak met hun commandant, het dier mee te nemen naar hun kamp. Opvolgende pelotons ontfermden zich over de mascotte.

Rataplan maakte zich onder meer populair door poeslief te doen tegen Nederlandse soldaten, maar vervaarlijk te grommen tegen Afghanen. Inclusief de tolken. Toen dit voorjaar Volendam werd ontmanteld, werd Rataplan meegenomen naar een nieuw kamp aan de overkant van de Helmand-rivier.

Patrouillebasis Phoenix is een stuk primitiever dan Volendam. De soldaten deelden hun Amerikaanse gevechtsrantsoenen graag met Rataplan, maar die werd steeds magerder. Toen NOS-verslaggever Peter ter Velde als eerste de post in juni bezocht, was Rataplan volgens de pelotonscommandant al ‘uit zijn lijden verlost’.

Volgens de luitenant van het 45ste bataljon erfde zijn eenheid een kleine ruimte met een hond die niet goed verzorgd kon worden. Na overleg met een specialist op het gebied van hygiëne en preventieve gezondheidszorg, werd besloten Rataplan te schenken aan een Afghaanse politiepost verderop.

Die waren blij met de hond, zo is Ter Velde verzekerd, maar Rataplan was helemaal niet blij met hun. Driemaal rende het dier achter passerende Nederlandse patrouilles aan, driemaal werd vastgesteld dat de mascotte er steeds slechter uitzag. Uiteindelijk heeft de luitenant opdracht gegeven Rataplan door zijn kop te schieten.

De regels met betrekking tot zwerfhonden zijn inmiddels aangescherpt in Uruzgan. Op de kampen hangen posters van lieve puppies, met daarop de tekst dat zwerfhonden hondsdolheid kunnen overbrengen en geďnfecteerde vlooien meedragen. Niet meer aanraken dus, luidt het devies.

Het zal daarom minder snel voorkomen dat een soldaat een puppy in zijn armen meedraagt, zoals de in januari gesneuvelde Wesley Schol deed. Die was dol op een halfzusje van Rataplan – Cracker – die later op verzoek van de nabestaanden per militair vliegtuig naar Nederland is gehaald. Cracker woont nu in Assen.

In Uruzgan komen wel meer honden om door Nederlands geweervuur. Bij het binnenvallen van verdachte huizen is het vrij normaal de woeste waakhond achter de deur meteen neer te schieten.