Archeologen hebben onlangs hersenweefsel van 4000 jaar oude skeletten uit het Bronzen Tijdperk ontdekt. De hersenen waren verrassend goed geconserveerd, waardoor ze behoren tot de oudste hersenen ooit gevonden. Maar hoe is het mogelijk dat het hersenweefsel nog in goede staat verkeerde?

De skeletten werden tussen 2006 en 2011 ontdekt, maar wetenschappers hadden een paar jaar nodig om te analyseren hoe het kon dat de hersenen niet waren ontbonden. Het onderzoek werd vorige maand gepubliceerd in de Journal of Comparative Biology.

Hersenweefsel is rijk aan enzymen. Deze zorgen ervoor dat hersencellen na de dood snel worden afgebroken. Maar er zijn omstandigheden waardoor dit proces kan worden tegengehouden. Zo hebben wetenschappers al eerder perfect bewaard hersenweefsel ontdekt in een incakind dat 500 jaar geleden geofferd werd en levend begraven in de top van een 7 kilometer hoge berg. Het hersenweefsel, de huid en het gezicht waren nog intact omdat het lichaam snel bevroor.

Deze hersenen werden echter niet hoog in de bergen en de kou gevonden, maar bij een nederzetting uit het Bronzen Tijdperk in het westen van Turkije. De skeletten werden gevonden onder een laagje gesteente dat ook verkoold hout bevatte. Onderzoekers van de Universiteit in Istanbul denken nu dat de nederzetting duizenden jaren geleden werd bedolven door een aardbeving. Turkije ligt op belangrijke breuklijnen, waardoor kleine aardbevingen er bijna dagelijks voorkomen.

De bewoners zouden door de aardbeving in één keer begraven zijn, nog voordat het vuur zich door het puin zou verspreiden, legt Meriç Altinoz uit aan NewScientist. De vlammen verbruikten in korte tijd al het zuurstof in het puin, waardoor de hersenen in hun eigen vocht kookten. Uiteindelijk bleef er geen vocht en zuurstof meer over, waardoor weefselafbraak werd voorkomen.

Het verschijnsel dat een lichaam niet verteert, maar geconserveerd blijft, heet adipocire. Als er niet genoeg zuurstof bij een dood lichaam kan komen, stopt de bacteriële ontbinding en treedt er een ander chemisch proces op, waardoor een wasachtige substantie ontstaat. Deze substantie heet lijkenwas. Foto