Een pas ontdekte insectensoort in een Braziliaanse grot vertoont enkele unieke seksuele kenmerken.
Wetenschappers hebben een insectensoort ontdekt die in extreem droge grotten in Brazilië leeft. Het bijzondere aan de insecten is dat ze iets hebben wat de wetenschappers een 'evolutionaire nieuwigheid' noemen.

De vrouwtjesinsecten vertonen namelijk een groot penisvormig orgaan terwijl de mannetjes een vagina-achtige opening bezitten waar de vrouwtjes hun orgaan tijdens het paren inbrengen. Die paring kan 40 tot 70 uur duren, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijk vakblad Current Biology.

De Neotrogla-insecten zijn klein (2,7 mm tot 3,7 mm) en lijken op het eerste gezicht op vliegjes en zien er heel gewoon uit, maar hun genitale structuur maakt deze insectensoort uniek in de wereld. 'De evolutie van nieuwigheden zoals een vrouwelijke penis is zeldzaam. Daarom was ik heel erg verrast om deze structuur te zien', zegt entomoloog Kazunori Yoshizawa van de Japanse Hokkaido universiteit.

Tijdens het paren ontvangt het vrouwtje sperma van het mannetje door haar geslacht bij hem in te brengen. Wanneer het orgaan is ingebracht, haakt het vrouwtje het met behulp van haakjes intern vast en worden beide insecten verankerd. 'Doordat de kracht van de vrouwelijke verankering zeer groot is, kan de mannelijke weerstand schade aan zijn geitaliën veroorzaken. Daarom is het zeer waarschijnlijk dat het hele paarproces actief door het vrouwtje wordt gecontroleerd, terwijl de mannetjes eerder passief zijn', aldus Yoshizawa.

De insecten werden voor het eerst ontdekt door een Braziliaanse onderzoeker die ecosystemen in rotsen bestudeerde. Toen er een insectenexpert werd bijgehaald, werden de unieke kenmerken van de vrouwelijke Neotrogla ontdekt, wat tot de huidige studie leidde.

Het is niet de eerste keer dat er geslachtsverwisselingen bij diersoorten worden ontdekt. Zo gebruikt het vrouwelijke zeepaardje een verlengde eileider om eicellen in de broedbuidel van het mannetje te leggen. Deze nieuw ontdekte insecten zijn echter het enige voorbeeld waarin het mannelijke seksorgaan is verwisseld.

'Maar zelfs met het penisachtige orgaan zijn vrouwelijke Neotrogla-insecten nog steeds vrouwtjes', zegt Yoshizawa. Een vrouwtje is immers een organisme dat eicellen produceert die groter zijn dan de spermacellen van de mannetjes. 'Maar de Neotrogla-vrouwtjes vertegenwoordigen wellicht de meest 'macho'-vrouwtjes onder de tot nog toe ontdekte diersoorten', voegt de Japanner er nog aan toe.