Ontsnappen van Alcatraz was onmogelijk, zo ging het. De sowieso al zwaarbewaakte gevangenis lag op een eiland in de Baai van San Francisco. Toch lukte het in 1962 drie bankovervallers om uit de gevangenis te komen. Het was een ingenieuze operatie: met aangescherpte lepels hakten ze een tunnel door hun cel. Ze lieten een “hoofd” van zeep, wc-papier en haar achter op het hoofdkussen van hun bed. Eenmaal buiten maakten ze van regenjassen een opblaasbaar bootje.

Daarna werd er nooit meer iets van de mannen vernomen. In 1979 concludeerde de FBI dat het drietal wel moest zijn verdronken.

Maar met een beetje geluk zou het ze wel gelukt zijn om aan land te komen, hebben onderzoekers nu uitgerekend. Cruciaal daarbij blijkt het uur van vertrek.

Deltares en TU Delft presenteren deze week hun bevindingen tijdens de American Geophysical Union Fall Meeting in San Francisco. Onderzoeker Rolf Hut en simulator-specialist Fedor Baart simuleerden de ontsnapping van het eiland: ze lieten elke dertig minuten, tussen 20.00 en 04.00 uur, vijftig virtuele bootjes van het eiland vertrekken. In reconstructies van de FBI werd een tijdsvenster tussen 20.00 en 02.00 uur aangehouden.

Gunstig getij om middernacht
Het tijdstip is belangrijk vanwege het tij in de baai. “De San Francisco Bay heeft een hele sterke getijstroom, vooral onder de Golden Gate Bridge”, aldus Baart. De meeste bootjes hadden dus ook geen schijn van kans: ze werden ofwel naar de open oceaan gevoerd, of richting de Sacramento River. In beide scenario’s “zouden de ontsnappers veel tijd hebben moeten doorbrengen op het water, ze zouden waarschijnlijk gestorven zijn door onderkoeling, of de politie had ze bij zonsopgang gevonden.”

Maar dat ging niet op voor de virtuele ontsnappingspogingen rond middernacht. Op dat moment is het tij ideaal, zegt Hut: “De bootjes drijven dan bij de Golden Gate-brug terug de baai in, en dobberen vlak langs de kust.” Op die manier zouden de Anglins en Morris dus aan land gekomen kunnen zijn. Of de ontsnapping ook echt zo verlopen is, kunnen Baart en Hurt natuurlijk niet zeggen. Maar hun simulatie biedt wel een nieuw scenario: één waarin het wel mogelijk is om levend uit Alcatraz te ontsnappen, zij het met heel veel geluk of precieze kennis van de baai. Het maakt de ‘Escape from Alcatraz’ eigenlijk nog mysterieuzer.
Foto