Ook chimpansees hebben hun taaltje. Het lijkt niet meer dan wild gekrijs, maar onderling maken ze zich goed verstaanbaar. De kreet voor 'appel' klinkt anders dan die voor 'banaan' of 'kijk uit, een leeuw'. Dat is geen ingebakken woordenschat, elke groep heeft zijn eigen dialect. Sterker nog, als chimpansees van groep wisselen, nemen ze de taal van hun nieuwe maten over.
Dat betekent dat ons taalvermogen helemaal niet zo uniek is als wij denken, schrijven Britse biologen in het vakblad Current Biology. De mens is niet de enige die voorwerpen en gebeurtenissen kan verbinden aan klanken en die begrijpt dat je daarover in een groep afspraken moet maken.
Dat zou erop duiden dat de gemeenschappelijke voorouder van mens en chimpansee - die vijf tot zeven miljoen jaar geleden leefde - ook al iets taligs had.
De biologen kwamen tot deze ontdekking toen ze de integratie van twee groepen chimpansees konden volgen. In 2010 verhuisden negen volwassen chimps uit safaripark Beekse Bergen naar de dierentuin van Edinburgh waar ze het hok zouden delen met negen soortgenoten. Voordat de dieren bij elkaar werden gezet, zetten de biologen hun kreten op band. Dat herhaalden ze in 2011 en 2013.
Na een jaar was er nog geen verschil te horen. De Nederlandse chimpansees spraken nog geen woord Schots, en andersom ook niet. Logisch, schrijven de biologen, de dieren hadden tijd nodig om aan elkaar te wennen. In de natuur mengen chimpanseegroepen namelijk nooit, het zijn hooguit jonge vrouwtjes die zich bij een andere groep aansluiten. De dieren keken de kat uit de boom, gingen geen relaties aan en hadden dus ook geen behoefte aan communicatie.
Maar na drie jaar was de integratie dan toch op gang gekomen. Er hadden zich allerlei subgroepjes gevormd en dat motiveerde de apen om zich verstaanbaar te maken. Dat wil zeggen, de Nederlandse chimpansees namen gaandeweg de Schotse kreten over.
Dat zou kunnen komen doordat het alfamannetje in de groep een Schot was en iedere chimpansee zich naar hem richtte. Maar dat lijkt de biologen onwaarschijnlijk; uit eerder onderzoek was gebleken dat chimpansees zich tijdens integratieprocessen net zo vaak aanpassen aan dieren die hoger of lager op de ladder staan. Ze denken dat de plaats van de dierentuin bepalend is geweest en dat de nieuwkomers een nieuwe taal moesten leren. Soms zijn het net mensen, die chimpansees.