Voor het eerst hebben onderzoekers een vis ontdekt die werkelijk warmbloedig is. Het gaat om de koningsvis. Zijn warmbloedigheid maakt de vis – die in koude wateren leeft – tot een snelle jager met goed zicht.

De koningsvis is ongeveer zo groot als een autoband en komt wereldwijd voor. De vis beweegt zich voort door zijn vinnen – als een soort vleugels – snel op en neer te slaan. De koningsvis woont vrij diep in het water, in een koude omgeving. De meeste vissen die in de kou leven zijn traag: ze jagen niet op hun prooien, maar leggen liever een hinderlaag en laten de prooien naar zich toe komen. Maar de koningsvis is anders.

“Voor deze ontdekking was ik in de veronderstelling dat dit een trage vis was, net zoals de meeste andere vissen in een koude omgeving,” vertelt onderzoeker Nicholas Wegner. Maar de koningsvis blijkt zijn lichaam op te warmen door constant met zijn vinnen te klappen, hierdoor gaat zijn stofwisseling sneller, beweegt hij vlotter en is ook zijn reactietijd korter. “Omdat de koningsvis zijn lichaam kan verwarmen, blijkt het een heel actieve jager te zijn die op behendige prooien zoals inktvissen jaagt en lange afstanden af kan leggen.”

De onderzoekers deden hun ontdekking toen ze de kieuwen van de koningsvis bestudeerden. In het weefsel van de kieuwen waren bloedvaten rond bloedvaten die koud bloed naar de lichaamskern verplaatsen, gewikkeld. Blijkbaar gebruikt de koningsvis warm bloed dat van de lichaamskern vandaan komt om het koude bloed dat richting de lichaamskern reist, op te warmen. Hierdoor weet het lichaam van de koningsvis zelfs in het koude water een verhoogde temperatuur te handhaven. “We hebben nog nooit zoiets gezien in de kieuwen van een vis,” stelt Wegner. Gemiddeld bleken koningsvissen een temperatuur te hebben die vijf graden Celsius hoger lag dan de temperatuur van het omringende water.

Voor zoogdieren is het heel normaal dat ze hun lichaamstemperatuur op peil houden. Maar voor vissen is dat ongewoon: de koningsvis is de eerste vis waarvan onderzoekers weten dat deze zijn lichaam warmer kan maken en houden dan zijn omgeving is. Een paar andere vissen – zoals tonijn en sommige haaien – zijn wel in staat om bepaalde delen van hun lichaam – zoals hun spieren – te verwarmen, maar hun interne organen koelen in koud water toch snel af, waardoor ze gedwongen worden om zich weer omhoog te begeven en in ondiep water op te warmen. “Het is moeilijk om op temperatuur te blijven als je omringd wordt door koud water, maar de koningsvis heeft een manier gevonden.”
Foto