Grote grutten, wat glijdt er nu door de brievenbus? De redactie van de Donald Duck zal vast gniffelen als hun jonge lezers zo zouden reageren als vandaag hun lijfblad op de kokosmat ploft. Het tijdschrift komt met een speciale editie over Ducktaal.

Daarin klimmen de beroemde eend Donald en zijn buurman Bolderbast in de pen voor het 'Groot Ducktee'. In de strip proberen ze elkaar af te troeven door over en weer met woorden te smijten als 'stoethaspel', 'schobbejak', 'Verweggistan' en meer van die dekselse lariekoek, om maar in ducktaal te blijven.

'Hoofdreduckteur' Joan Lommen - we zijn nu op stoom - vertelt dat de echte wereld parallel loopt aan die van Duckstad. "Dus is het logisch dat dit nummer verschijnt vlak voor het Groot Dictee der Nederlandse Taal ( Zaterdag 19 december, 20.20 uur, NPO 2): "Maar het idee is ook geïnspireerd door het radioprogramma De Taalstaat van Frits Spits. Die hebben een rubriek 'vergeetwoorden' met daarin woorden die wij juist heel vaak gebruiken."

Bij Donald Duck bedoelen ze dan woorden als 'verfomfaaien', 'bosschage', 'schorriemorrie', 'prakkezeren' en 'bakkeleien'. Lommen: "Wij vonden het leuk om op zulke woorden eens de nadruk te leggen. Ze komen niet alleen in dit nummer voor, je treft ze het hele door aan de Donald Duck. We lusten er hier op de redactie wel pap van:. 'De rapen zijn gaar, vlegel!', of 'Ben je helemaal besuikerd of belatafeld!' , daar genieten wij van."

Naast het verhaal over het Ducktee bevat het nummer meer items over taalkunsten. Middenin het blad zit een spreekwoordenposter en op de site kan worden gestemd op 'het leukste woord uit Duckstad'.

Is deze vergeten taal wel aan kinderen - toch het leeuwendeel van de abonnees - besteed? Lommen: "Wij willen niet dat ze afhaken door het taalgebruik. Maar met kleine aanpassingen kun je veel doen. Als we bijvoorbeeld in een strip iemand laten zeggen: 'Nu heb ik een prent', dan voegen we toe: 'Zoveel geld heb ik niet. ' Zo weten ze dat het om een bekeuring gaat. En als je in plaats van doerak 'jij doerak' gebruikt, is ook meteen duidelijk dat het om een verwensing gaat."

Volgens Lommen zijn de woorden die in de Donald Duck voorkomen goed voor de taalontwikkeling van kinderen. "En voor hun algemene ontwikkeling. Mijn buurjongen vertelde laatst trots dat hij nu weet wat een kris is, zo'n Indonesisch zwaard. Dat had hij uit de Donald Duck. Dat is toch leuk?"

De duckse taal staat niet dusdanig op zichzelf dat woorden uit het blad in De Dikke Van Dale zijn opgenomen. "Ik dacht nog even aan een term als 'zware jongens'", zegt Van Dale hoofdredacteur Ton den Boon, "Maar die is al veel ouder. Wel kent Van Dale het 'Donald Duck-stemmetje' voor een hoog stemmetje dat bijvoorbeeld wordt verkregen na het inhaleren van helium. En we kennen het begrip 'Willy Wortel' als betekenis voor een innovatief bedrijf. Vorig jaar werd 'dagobertducktaks' - belasting voor extreem rijken - het woord van het jaar."

Lommen: "Onze Ducktaal bestaat uit vergeetwoorden die niet oorspronkelijk door ons zijn verzonnen, maar wel door ons in leven worden gehouden."
Plaatje