Elton John zong het al: sorry zeggen, is moeilijk. Maar dankzij wetenschappers is het zojuist een stuk gemakkelijker geworden!
Amerikaanse wetenschappers hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar excuses. Uit hun studie blijkt dat een perfect excuus bestaat uit zes elementen:
– Een spijtbetuiging
– Uitleggen wat er fout ging
– Erkennen dat je verantwoordelijk bent
– Stellen dat je berouw hebt
– Aanbieden om het goed te maken
– Om vergeving vragen
De onderzoekers baseren hun conclusie onder meer op experimenten. Tijdens één zo’n experiment kregen proefpersonen een verhaal te lezen. Dat verhaal ging over een sollicitant die tijdens zijn vorige baan een fout had gemaakt en daar zijn excuses voor maakte op het moment dat hij daar in het sollicitatiegesprek met geconfronteerd werd. Soms bestond zijn excuses uit slechts één van de zes elementen, soms uit drie of alle elementen. De proefpersonen moesten aangeven hoe effectief en betrouwbaar ze het excuus van de sollicitant vonden. Uit het onderzoek bleek dat de beste excuses alle elementen bevatten.
Bij een gebrek aan tijd kun je de vraag om vergeving achterwege laten
Maar: stel je hebt haast en niet genoeg tijd voor zo’n langdradig excuus. Wat dan? Dan is er goed nieuws: uit het onderzoek blijkt namelijk dat twee van de zes stappen met kop en schouders boven de anderen uitsteken. “Onze resultaten laten zien dat het belangrijkste element het erkennen van verantwoordelijkheid is,” vertelt onderzoeker Roy Lewicki. “Zeg dat het jouw schuld is, dat je een fout hebt gemaakt.” Het op één na belangrijkste element is aanbieden om het goed te maken.
Stellen dat je berouw hebt, uitleggen wat er fout ging en spijt betuigen zijn alle drie ongeveer even belangrijk, maar dus ondergeschikt aan het erkennen van verantwoordelijkheid en aanbieden om het goed te maken. Het minst belangrijke element? Om vergeving vragen. “Als het moet, kun je die weglaten,” stelt Lewicki.
In dit onderzoek draaide het alleen om wat mensen zeiden. Maar Lewicki benadrukt dat er bij een goed excuus natuurlijk meer komt kijken. Oogcontact en oprechtheid, bijvoorbeeld.