Het Zweedse SAAB gaat de nieuwe digitale verkeerstoren op Groningen Airport Eelde bouwen. Vanaf eind 2021 worden vliegtuigen die landen of vertrekken begeleid door luchtverkeersleiders op Schiphol. De verkeerstoren op de Drentse luchthaven zal daarna leeg staan.

De huur van het gebouw wordt door Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) opgezegd. Op het luchthaventerrein wordt een nieuwe mast gebouwd waar een heleboel camera's en apparatuur in komen. Deze camera's nemen straks het beeld over dat een luchtverkeersleider normaal gesproken vanuit de toren op Eelde heeft.

Luchtverkeersleiders zullen vervolgens vanuit een gebouw op Schiphol-Oost op grote beeldschermen kijken naar wat er gaande is op Groningen Airport Eelde. Ze begeleiden de vliegtuigen dan op afstand. In 2016 zijn al proeven gedaan om te kijken of dit 'remote tower' systeem ook in Nederland werkt. Destijds nog met luchtverkeersleiders die vanuit de toren meekeken.

Mogelijk volgen meer luchthavens
Programmamanager Malou van der Pal van LVNL praatte de leden van de Commissie Regionaal Overleg Luchthaven Eelde vanmiddag bij over de ontwikkelingen. In de commissie zitten vertegenwoordigers van overheden, de luchthaven en omwonenden. Er werd onder meer gesproken over klachten van omwonenden, zoals geluidsoverlast.

Volgens Van der Pal is nu duidelijk dat SAAB met een aantal Nederlandse partners, waaronder Royal Haskoning, het systeem gaat bouwen. Dat doen ze voor zowel Groningen Airport Eelde als Maastricht Aachen Airport. In de toekomst doen ze dat mogelijk ook voor Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport.

Volgens de LVNL is het goed mogelijk om op afstand vliegtuigen te begeleiden. Dat gebeurt al op meer plekken in de wereld, zoals op de drukke luchthaven van Budapest.

Op Groningen Airport Eelde werken zo'n dertig mensen bij Luchtverkeersleiding Nederland. Dat zijn luchtverkeersleiders, assistenten en technici. Zij hebben inmiddels het aanbod gekregen om mee te verhuizen naar Schiphol-Oost. Dat betekent in veel gevallen dat ze vanuit het Noorden naar de regio rondom Amsterdam moeten verhuizen. Volgens Van der Pal vallen er geen gedwongen ontslagen en moet iedereen de komende tijd de keuze maken of ze mee willen of niet.

Sinds de proef in 2016 zijn er verschillende aanpassingen aan het systeem gedaan. De luchtverkeersleiders zien op de beeldschermen alleen een plat plaatje, waardoor ze moeilijk de hoogte van de vliegtuigen kunnen inschatten. Op een beeldscherm zie je namelijk geen diepte. Het systeem is zo aangepast, dat er straks allerlei gegevens op het scherm te zien zijn.

Volgens Malou van der Pal is het een betrouwbaar systeem. Er zijn allerlei veiligheidsmaatregelen genomen en omwonenden hoeven niet te vrezen voor hun privacy. De camera's kunnen inzoomen, maar de luchtverkeersleiders kunnen niet bij iemand in huis of tuin kijken. Die beelden worden afgeschermd.