Al jaren verzamelt Fokke Kiestra (82) uit Assen slijp- en maalstenen uit de prehistorie. Afgelopen week stuitte hij opeens op de vondst van zijn leven.

Met wat hulp heeft hij het gevaarte bij hem thuis gekregen. De naar schatting 150 kilo zware, zandstenen slijpsteen staat voorlopig bij Kiestra op het terras. ,,Ik fiets nog altijd graag. Toen ik vorige week in de buurt van Smilde reed, stond deze steen plotseling in een modderige berm op me te wachten”, vertelt de Assenaar.

Kiestra is aangesloten bij de DPV, de Drentse Prehistorische Vereniging. ,,Het ene lid van onze club focust op pijlpunten, het andere op vuistbijlen. Ik heb vooral interesse voor maal- en slijpstenen. Dan wordt dat op een of andere manier ook je zoekbeeld. Ik herken ze onmiddellijk. Deze stond rechtop langs de weg nota bene en zó’n grote heb ik nog nooit gezien. Hij is 65 bij 30 bij 35 centimeter. Gezien het soortelijk gewicht van zandsteen kom je dan uit op zo’n 150 kilo.”

Vermoedelijk heeft een boer de steen bij het ploegen van een akker omhoog getrokken en hem daarna weggelegd. Kiestra zag meteen dat het om een slijpsteen ging: ,,Ik herkende een slijpvlak, met daarin allerlei krassen.” Zijn privécollectie telde al tal van maal- en slijpstenen, maar zo’n uit de kluiten gewassen exemplaar is hij niet eerder tegengekomen. ,,Dit is een zeldzaamheid.”

De Assenaar heeft zijn vondst inmiddels van alle modder ontdaan. De slijpsteen is naar alle waarschijnlijkheid gebruikt tussen 3400 en 2400 jaar voor Christus. Dat is de periode van de Trechterbekercultuur, die in Drenthe vooral bekend is van de bouw van de hunebedden. Kiestra neemt aan dat de slijpsteen een plek had in een vaste werkplaats. ,,Want zo’n joekel neem je niet even mee tijdens een trektocht.”

De gepensioneerde rijksambtenaar (ministerie van Landbouw) houdt de slijpsteen voorlopig zelf. ,,Ik vind hem fantastisch. Dit is mijn mooiste vondst óóit. Bied je hem aan een museum aan, dan komt hij toch maar in een depot te liggen. Nu kan ik ervan blijven genieten.”

Jaap Beuker, tot drie jaar geleden hoofdconservator van het Drents Museum, heeft inmiddels een blik kunnen werpen op de archeologische vondst. Hij is net zo enthousiast als Kiestra zelf. ,,Dit is iets heel uitzonderlijks. Ook ik heb nog nooit een slijpsteen van deze omvang gezien: hij is zes á zeven keer groter dan gemiddeld.”

Ook Beuker denkt dat de slijpsteen tussen 3400 en 2400 voor onze jaartelling is gebruikt. ,,Al sluit ik ook niet helemaal uit dat hij nóg ouder is. Zo te zien is er intensief gebruik van gemaakt, aan een kant is de steen zelfs iets uitgehold. Zo’n instrument diende om gereedschap van vuursteen of stollingsgesteente scherp te houden.”

Hij respecteert de keuze van Kiestra, die de slijpsteen vooralsnog zelf houdt. ,,Ik heb wel met hem afgesproken dat we deze vondst een keer goed gaan documenteren. Dan wordt de steen precies opgemeten, beschreven en gefotografeerd.”
Foto