Het aantal klachten over geluidsoverlast van straaljagers is dit jaar verdrievoudigd. De reden daarvoor: de F-35. ,,Het geluid van de F-35 valt gewoon tegen.’’

Dat blijkt uit de klachtencijfers die maandag ter sprake komen in de halfjaarlijkse vergadering van de COVM, de milieucommissie met vertegenwoordigers van provincie, gemeentes, omwonenden en defensie.

Waren er vorig jaar tot en met september 347 klachten binnengekomen, dit jaar zijn het er in diezelfde periode al 1005. Ze lopen uiteen van vriendelijk geformuleerd tot ronduit vijandig (,,Hoogste tijd dat jullie jezelf vergassen stelletje lamstralen’’).

,,We zien dit jaar inderdaad een stijging in het aantal klachten’’, zegt woordvoerder Marleen Molema van de vliegbasis Leeuwarden. Op de oorzaken van de toename willen de vertegenwoordigers van de basis vanmiddag tijdens de vergadering pas ingaan.

Het is opmerkelijk omdat dit jaar juist relatief rustig is. De internationale oefening Frisian Flag is afgeblazen wegens corona, en er is geen wapeninstructeurstraining, zoals in 2019. Die is eens in de twee jaar. Er wordt dit jaar bovendien bijna de helft minder gevlogen dan vorig jaar, stelde staatssecretaris Barbara Visser van Defensie in augustus.

De toename van de klachten kan deels komen omdat het eenvoudiger is geworden om er een in te dienen, bijvoorbeeld via de website van het geluidmeetnetwerk dat rond de basis ligt. In een rapportage over vorig jaar wordt dat al als reden opgevoerd.

Daarnaast blijkt uit de lijsten met klachten dat een aantal mensen extra vaak klaagt, soms meerdere malen op een dag. Zo kwamen van de 172 klachten die er in augustus waren 61 van dezelfde Leeuwarder.

Maar daarmee is de forse toename nog niet verklaard.

Het grote verschil met 2019 is de F-35, het nieuwe toestel waarvan de eerste een jaar geleden op de vliegbasis aankwam. Bij die gelegenheid zei staatssecretaris Visser: ,,Het geluid dat het toestel maakt is het mooiste geluid ter wereld.’’ Waar ze na een pauze aan toevoegde: ,,Voor sommigen.’’ Inmiddels zijn er vijf F-35’s in Leeuwarden.

,,Die F-35’s hebben echt voor meer klachten gezorgd’’, stelt Geert Verf uit Marsum, die omwonenden vertegenwoordigt in de COVM. ,,En dan hebben ze, vooral in het begin, nog niet eens zo vaak gevlogen. Het gaat om het volume van het geluid, maar ook de duur ervan, je hoort het langer, en de lage frequentie. Het geluid van de F-35 valt gewoon tegen.’’

Hij vertelt hoe omwonenden hem aanklampen met de vraag of dit echt zo wel kan. ,,Hoe is dat straks als er zestien toestellen zijn? Daar zijn mensen echt bevreesd voor.’’