Een bankoverval die geen overval moest zijn. Het speelde deze zomer in Zwolle, waar een 56-jarige man uit Litouwen de Rabobank binnenliep met een briefje: “I have a gun, give me your money.” Het doel? Niet het geld, zegt hij, maar een terugkeer naar de gevangenis. Dat doel kan zomaar zijn behaald.
Het verhaal van de verdachte is op zijn minst opmerkelijk te noemen. De man vertelde dat hij na een gevangenisstraf op straat belandde. En toen begonnen de problemen. Zijn kankermedicijnen raakten op, hij had geen onderdak en geen geld. "Ik kon niet verder. Mijn enige mogelijkheid was een bank overvallen, zodat de politie me weer zou oppakken", zei hij tegen de rechter.
Hij liep afgelopen juli het Rabobankfiliaal aan de Willemskade in Zwolle dan ook niet binnen om geld buit te maken, maar om zo snel mogelijk weer te worden aangehouden. "Ik wilde niemand kwaad doen." Hij liep dan ook direct met opgeheven handen naar buiten toen de politie arriveerde. Daar werd hij direct aangehouden.

Voor bankmedewerkers en klanten voelde het echter wel degelijk als een gewapende overval, aldus de officier van justitie. Een baliemedewerkster kreeg een briefje toegeschoven met de tekst: "I have a gun, give me your money". Dat er geen geld in het kantoor aanwezig is, zoals groot in het Engels en het Nederlands wordt vermeld naast de draaideur, weerhield de man niet.
De dreiging die uitging van zijn actie was groot: direct werd 112 gebeld en het kantoor ontruimd. Zijn rugtas bleef achter in het pand, wat nog eens voor extra onrust zorgde. "Ik wilde echt zo min mogelijk ongemak veroorzaken", zei de man in de rechtbank. "Had ik geweten dat ze zich zo druk maakten om de rugtas, dan had ik die gewoon op mijn rug gehouden."

Er was geen wapen aanwezig en de verdachte gaf zichzelf vrijwel direct over. Toch benadrukte het Openbaar Ministerie dat de impact groot was: "Een bank ontruimen en mensen in paniek zien vluchten, dat gaat je niet in de koude kleren zitten."
En omdat de man slechts vier dagen eerder een straf had uitgezeten voor een vergelijkbare overval op een bank in Amsterdam, ziet justitie een patroon. "Hij dwingt hiermee feitelijk af dat hij in de gevangenis hulp en onderdak krijgt." Als het aan het OM ligt, krijgt de Litouwer waar hij op uit was.

De officier van justitie eist namelijk vijftien maanden cel. Daarbij weegt de officier mee dat de man afgelopen zomer niet voor het eerst een bank binnenstapte en personeel en bezoekers bedreigde. De man heeft onlangs een straf uitgezeten voor exact hetzelfde vergrijp. Weliswaar bij een andere bank, maar wel met dezelfde dreigende tekst op een briefje.

Advocaat Van Twist vindt dat de zaak anders ligt. Volgens hem had zijn cliënt geen criminele motieven, maar handelde hij uit pure wanhoop. "Dit is geen klassieke bankovervaller, maar een zieke man zonder vangnet. Mijn client heeft geen bsn-nummer en om te werken, heb je die wel nodig. Zonder werk is hij niet verzekerd en krijgt hij niet de juiste zorg, die hij in de gevangenis wel krijgt."
Of de man uit Litouwen in zijn opzet slaagt, wordt over twee weken duidelijk. Dan komt de rechter met de uitspraak.