21 mbo-leerlingen eisten maandag hun diploma op voor de rechter in Zwolle. De twintigers hebben twee jaar studie en stage achter de rug. De uitreiking was eigenlijk afgelopen vrijdag, maar ROC Landstede ontkent dat ze een overeenkomst heeft gesloten met de leerlingen.

In de praktijk kregen de leerlingen les in Rotterdam en Amsterdam, op de vestigingen van de particuliere Europort Business School (EPBS), ze volgden onder meer managementopleidingen voor de internationale handel.

Elf studenten hebben belang bij een snelle uitspraak: zij hadden alle examens en opdrachten afgerond en meldden zich al aan voor een baan of vervolgstudie. Inschrijven bij een hbo-instelling moet voor 1 september, met een mbo-diploma.

De leerlingen hoorden vorige week van EPBS dat er problemen waren. Onderwijsadvocaat Wilco Brussee behartigt hun belangen. Hij zit al jaren in het vak, maar vindt dit verbijsterend. De leerlingen stonden ingeschreven bij Landstede, konden in het computersysteem en kregen op basis daarvan ook studiefinanciering. "De samenwerkingsovereenkomst is duidelijk. En hetzelfde geldt voor de onderliggende afspraken tussen Roc Landstede en EPBS."

Volgens EPBS was er nooit eerder twijfel over de verantwoordelijkheid. Zeker negentig leerlingen hebben al een papiertje gekregen sinds de samenwerking in 2012, schat directeur Herman van Breda. Afgezien van een paar mensen in dienst van EPBS werden de meeste docenten ook betaald door Landstede, zegt hij.

De meeste leerlingen kozen niet voor niets voor deze deels particuliere opleiding. Een aantal is al een paar keer gestruikeld, zegt J. Hoebée uit Nieuwegein. Ook zijn zoon Max had niet zo'n vlotte schoolcarrière. "Maar voor dit papiertje heeft hij hard gewerkt. Zijn stagebedrijf had al gezegd: als je je diploma haalt, kun je blijven."

EPBS en Landstede beloofden kleine klassen en extra begeleiding. Het roc uit Zwolle heeft als grote organisatie een goed onderwijssysteem. EPBS staat voor ondernemend onderwijs: veel gastlessen van managers, veel bedrijfsbezoeken.

Afgelopen april trok minister Jet Bussemaker de accreditatie in voor de hbo-afdeling van de Europort Business School. Voor de studie International Business and Management mocht EPBS geen diploma's meer uitreiken. Er zouden onterecht vrijstellingen zijn gegeven aan Chinese studenten. Van Breda ontkent dat en vecht de beslissing van het ministerie aan bij de Raad van State.

In het Algemeen Dagblad vertelden oud-leerlingen dat je op het EPBS goede toetsresultaten kan kopen met een flesje wijn voor de leerkracht. Ook dat ontkent de directeur. "De oud-leerlingen die dat vertelden, zijn voortijdige schoolverlaters."

Op het mbo van EPBS vond de inspectie geen inhoudelijke onregelmatigheden. Wel wilde ze nader kijken naar de 'complexe verwevenheid' tussen Landstede en EPBS en met name de manier van examineren.

Advocaat Brussee vermoedt dat Landstede van de samenwerking af wil sinds de Onderwijsinspectie EPBS onder het vergrootglas heeft.