Sommige virussen zijn geëvolueerd om mannen harder aan te pakken dan vrouwen, zo suggereert nieuw onderzoek.

Doorgaans sterven meer mannen dan vrouwen aan infectieziekten. Lang verklaarden onderzoekers dat door te stellen dat het immuunsysteem van mannen net iets anders in elkaar steekt dan dat van vrouwen. Maar nieuw onderzoek komt met een andere verklaring. “Er is reeds vastgesteld dat mannen en vrouwen anders reageren op ziekte, maar bewijs toont aan dat virussen zelf geëvolueerd zijn om de seksen anders te beïnvloeden,” vertelt onderzoeker Vincent Jansen.

“Virussen kunnen geëvolueerd zijn om minder gevaarlijk te zijn voor vrouwen, omdat ze erop uitzijn de vrouwelijke populatie in stand te houden. De reden dat deze virussen minder virulent zijn onder vrouwen is dat het virus van moeder op kind wil worden doorgegeven – hetzij via borstvoeding of tijdens de geboorte,” vertelt onderzoeker Francisco Úbeda.

De onderzoekers trekken die conclusie op basis van onderzoek naar het HTLV-1-virus in Japan en het Caribisch gebied. Dit virus kan leukemie veroorzaken. De kans dat Japanse mannen die met het virus geïnfecteerd zijn leukemie krijgen, is 2 tot 3,5 keer zo groot als de kans dat Japanse vrouwen die met het virus geïnfecteerd zijn leukemie krijgen. In het Caribisch gebied is het anders: de kans dat mannen die met het virus geïnfecteerd zijn leukemie krijgen, is ongeveer net zo groot als de kans dat vrouwen die met het virus geïnfecteerd zijn leukemie krijgen. De onderzoekers wijzen erop dat HTLV-1 ook middels borstvoeding kan worden doorgegeven en vrouwen in Japan doorgaans veel langer borstvoeding geven dan in het Caribisch gebied. Ze denken dan ook dat HTLV-1 in Japan minder dodelijk is voor vrouwen, omdat zij het virus – in tegenstelling tot mannen – op nieuwe generaties kunnen overdragen.

Wiskundige modellen onderschrijven dat. De modellen tonen aan dat natuurlijke selectie een voorkeur heeft voor virussen die minder dodelijk zijn voor vrouwen dan voor mannen, wanneer het virus van mens op mens en van moeder op kind kan worden overgedragen. In zo’n situatie zijn vrouwen waardevoller als drager van het virus dan mannen, omdat zij het virus op meer manieren dan mannen door kunnen geven. “Ziekteverwekkers passen zich aan om minder virulent te zijn in vrouwen en zo hun kansen om tijdens de zwangerschap of geboorte of kort daarna op de volgend generatie te worden overgedragen, te vergroten. Survival of the fittest is relevant voor alle organismen, niet alleen dieren en mensen,” benadrukt Úbeda. “Het is zeer aannemelijk dat dit op de sekse afgestemde virulente gedrag bij vele andere ziekteverwekkers voorkomt.”