Jurre is veertien jaar en hacker. Op dit moment is het vooral een hobby, maar politie, bedrijven en inlichtingendiensten staan voor jongens zoals hij in de rij.

Als Jurre vertelt over de beveiligingslekken die hij heeft ontdekt, begint hij sneller te praten. Met zijn handen benadrukt hij zijn enthousiasme. "Jurre, wat spaties in de zinnen graag", zegt zijn vader die ook aan tafel zit.

Jurre is veertien jaar en hacker. Dat wil zeggen: hij zit in 3VWO van tweetalig onderwijs en is eigenlijk fulltime scholier. Maar al zijn vrije tijd brengt hij door achter de computer. Elke ochtend gaat om kwart over vijf de wekker. "Ik moet om kwart over zeven de deur uit naar school. Daarvoor lees ik alle berichten die ik heb gemist op Telegram (een chatapp, red). Soms zijn dat er wel 30.000. Ik lees lang niet alles hoor. Ik zit in allerlei groepen met hackers van over de hele wereld waar je vragen kunt stellen als je ergens niet uitkomt. Maar ik chat er ook met vrienden. De meeste ken ik alleen online."

Jongens en meisjes zoals Jurre zijn gewild bij overheid en bedrijfsleven (zie kader). Onlangs liet de directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst in deze krant weten het liefst veertien- en vijftienjarigen te rekruteren, omdat die generatie 'van nature gewend is met digitale middelen om te gaan'. Die vaardigheden zijn hard nodig om Nederland te beschermen tegen de huidige digitale dreigingen, zei MIVD-voorman Onno Eichelsheim.

Jurre leerde zichzelf op zijn achtste programmeren - "als je het eenmaal begrijpt, is het best wel makkelijk." Engels, de voertaal online, leerde hij via het computerspelletje Minecraft. Eerst met een woordenboek bij de hand, nu is hij naar eigen zeggen bijna beter in Engels dan Nederlands. Tegen de tijd dat Jurre naar de middelbare school ging, kon hij een computer die beveiligd is met een lang wachtwoord kraken.
Tijdens het gesprek blijft hij met de Rubiks kubus in zijn handen spelen. Zijn record? In veertien seconden alle kleuren aan de juiste kant krijgen. Dit exemplaar komt uit Japan en draait extra soepel zodat hij geen tijd verliest.

De Rubiks kubus is een puzzel. Dat is hacken voor Jurre ook. Een moeilijk raadsel dat opgelost moet worden. Vanuit de wens om slimmer te zijn dan het systeem. "En de kick als je het opgelost hebt", zegt hij.

Vader en zoon bezoeken samen hackersconferenties waar experts en hobbyisten samenkomen om kennis uit te wisselen
Vaak doet hij dat samen met zijn vader, die in de computerbeveiliging werkt. Dan zitten ze samen aan de keukentafel achter hun computers een zogenoemde challenge op te lossen - een soort hackopdrachten die vaak worden uitgeschreven door bedrijven om zo talent te scouten. Jurre kent ze wel: jongens die al een baan aangeboden kregen voor als ze afgestudeerd zijn, nog voordat ze überhaupt zijn begonnen met studeren.

Ook bezoeken vader en zoon samen hackersconferenties waar experts en hobbyisten samenkomen om kennis uit te wisselen. Zoals 'FristiLeaks'. Eerst heette het WhiskeyLeaks, maar toen de instroom van deelnemers steeds jonger werd, is er een nieuwe variant bijgekomen.

Jurre zit nu midden in de profielkeuzeweek op school. Maar denkt hij ook al wel eens na wat hij daarna wil doen? "Ik weet het nog niet. In ieder geval programmeren, en hacken denk ik ook. Dat kan ik als ik studeer misschien als bijbaantje doen. Liever zit ik achter de computer dan dat ik een krantenwijk moet lopen."

Eén ding staat zeker vast voor hem: hij wil legaal blijven. Ook al valt met de cybercriminaliteit - of het grijze gebied dat tussen legaal en crimineel zit - ontzettend veel geld te verdienen.

Ondanks zijn jonge leeftijd kreeg Jurre al eens een aanbod uit donkere hoek: iets met online casino's
Ondanks zijn jeugdige leeftijd kreeg hij al eens een wat duister aanbod. "Ik had net een presentatie gegeven en werd benaderd door een man die me een opdracht aanbood. Het had iets te maken met online casino's. Ik kon er veel geld mee verdienen. Maar ik heb het niet gedaan, het voelde niet goed."

Vooral sinds hij het boek 'Helpende hackers' las over hoe ethische hackers kunnen bijdragen aan het veiliger maken van digitale systemen, raakte hij overtuigd. Hij wil zijn kennis inzetten om systemen beter te maken, niet om ze kapot te maken. Ook zijn vader speelt daar een belangrijke rol bij. Jurre leerde zichzelf hacken, maar zijn vader begrijpt in tegenstelling tot ouders met minder digitale kennis wel wat zijn zoon aan het doen is. "Als ik verkeerde dingen zou doen, zou ik daar nooit open over kunnen zijn naar mijn vader."

Legaal blijven, betekent dat Jurre naar het management van zijn school stapte om afspraken te maken vóórdat hij de computersystemen ging testen. Hij kwam wat problemen tegen. Zo kon hij schoolpasjes kopiëren met zijn zelfgemaakte scanner. Daardoor kon hij in theorie andermans kluisjes openmaken.

Niet al zijn leeftijdgenoten zijn zo verstandig, weet Jurre. Zo nu en dan komen ze ook in het nieuws: tieners die worden opgepakt voor het hacken van een bedrijf of het kraken van het eigen schoolsysteem - om de cijfers te veranderen, bijvoorbeeld. Over prestaties wordt af en toe best opschepperig gedaan in het hackerswereldje. Kijk wat mij is gelukt! In sommige groepen verdien je daarmee aanzien.

Jurre praat niet veel over zijn ontdekkingen. 'Uiteindelijk sta je zo voor de rechter', zegt hij
Jurre praat vaak juist niet over wat hij heeft ontdekt. Eén van de afspraken die hij met school maakte, is dat hij zijn ontdekkingen voor zich houdt tot de school het probleem heeft opgelost. Vindt hij dat moeilijk? "Niet echt. Ik kan wel gaan roepen: ik heb dit en dit gekraakt. Maar uiteindelijk sta ik dan zo voor de rechter", zegt Jurre, terwijl hij opstaat en zijn handen als geboeid achter zijn rug houdt.

Het zit ook niet zo in zijn karakter om zichzelf op de borst te kloppen, denkt zijn vader. En hij hoeft er niet zo nodig bij te horen, zegt Jurre. Soms gaat hij naar school met een roze petje op of een knuffel in zijn hand.

Gewoon omdat hij daar zin in heeft, wat de andere kinderen er ook van vinden. Zijn beste vrienden spreekt hij via Telegram. Mensen van over de hele wereld met dezelfde passies als hij.

Met zijn veertien jaar is Jurre van de generatie waarover gezegd wordt dat ze techniek met de paplepel ingegoten kregen. Niet alleen de veiligheidsdiensten zien veel potentie in de digitale kennis van jongeren om Nederland veilig te maken. Zo organiseert de AIVD volgende maand een zogenoemde 'hackathon', waar jonge talenten een weekend lang nieuwe programma's gaan ontwikkelen voor data-analyse.

Ook de politie maakte onlangs bekend dat zij een proef beginnen onder de titel 'Teenage Crimefighters'. Veertig jongeren tussen de zestien en achttien jaar gaan de politie helpen op internet onderzoek te doen, bijvoorbeeld bij vermissingen of gestolen voertuigen. De politie verwacht dat de jongeren anders omgaan met internet en sociale media en daarmee van grote waarde kunnen zijn voor het online speurwerk.

Maar ook het bedrijfsleven vist in die vijver van technisch talent. Ivo Poulissen van branchevereniging NederlandICT noemt het de war for talent. Hoewel hij geen harde cijfers heeft, hoort hij vrijwel dagelijks van zijn leden dat ze problemen hebben om goed beveiligingspersoneel te vinden. En dat tekort gaat alleen maar toenemen, verwacht hij. Nu de digitalisering overal in de samenleving doorzet, is een goede beveiliging belangrijker dan ooit.

Het onderzoekscentrum van het ministerie van veiligheid en justitie - het WODC - concludeerde in een onderzoek uit 2014 dat de vraag naar cybersecurityspecialisten zal toenemen. En dat terwijl vraag en aanbod op dat moment al niet goed op elkaar aansloten. Dat ligt niet zozeer aan het gebrek aan goede opleidingen voor cybersecurityspecialisten, denken de onderzoekers. Maar studenten lijken zich tijdens hun opleiding weinig te interesseren voor een baan in dat vak.

Dat ligt mogelijk ook aan de reputatie, aldus het WODC. Dat wordt geassocieerd met een bepaald type: hackers die volledig opgaan in hun vak met zwart T-shirt en paardenstaart, en zich enkel concentreren op alles wat mis kan gaan. Terwijl het vak ook 'uitdagende, vooruitstrevende, en complexe aspecten' heeft dat veel mensen moet aanspreken. Dat zou meer benadrukt kunnen worden om het vak van cybersecurityspecialist aantrekkelijker te maken, schrijven de onderzoekers.
Foto