Het ruikt er muf, de verf bladdert van de muren en er is amper plek voor drie mensen. Op het eerste gezicht wijst weinig erop dat in deze kleine, donkere ruimte de vingerafdrukken en irissen van honderden Indiërs worden gescand.

Feroz Ali runt hier, in de kelder van een kantoorgebouw in de Indiase hoofdstad New Delhi, een van de vele agentschappen die dit namens de overheid doen. Hij zit met een collega achter een tafel met twee laptops, een printer en een vingerafdrukscanner. Op een plank aan de muur, naast een klein altaar waar wierook brandt bij het beeld van een hindoeïstische god, ligt een zwarte irisscanner. Het is een wirwar van snoeren. Aan het plafond draait de ventilator op volle sterkte.

Zo wordt gebouwd aan Aadhaar: dit woord, dat in het Hindi ‘basis’ betekent, staat voor het grootste binnenlandse biometrische identificatiesysteem ter wereld. Meer dan een miljard Indiërs, 99 procent van alle volwassenen, hebben zich al geregistreerd. In een centraal computersysteem staan inmiddels scans van al hun tien vingers en een kopie van de iris van beide ogen. Deze biometrische data zijn, samen met hun naam, leeftijd, adres en een foto, gekoppeld aan een uniek twaalfcijferig nummer.

De 26-jarige Neha, een getrouwde huisvrouw met een zoontje van drie, bezoekt deze ochtend het kantoor van Ali om zich in te schrijven. “Ik denk niet dat ik nog zonder Aadhaar kan”, vertelt ze. “Er wordt steeds vaker om gevraagd als identiteitsbewijs, bijvoorbeeld bij het afsluiten van de elektriciteit. Het zal straks denk ik ook nodig zijn om mijn kind op school in te schrijven.”

Aadhaar werd in 2010 gelanceerd op vrijwillige basis en was vooral bedoeld om sociale voorzieningen efficiënter en minder vatbaar voor corruptie te maken. Al gauw volgde kritiek op de kwetsbaarheid van het systeem, wat misbruik en inbreuk op privacy mogelijk zou maken. Daarop besloot het Hooggerechtshof van India in 2013, en opnieuw in 2015, dat Aadhaar tot nader order niet verplicht mag worden.

Maar nadat de hervormingsgezinde premier Narendra Modi in mei 2014 aantrad, groeide Aadhaar snel uit tot het belangrijkste identiteitsbewijs voor veel Indiërs, die lang niet allemaal een paspoort, rijbewijs of geboorteakte hebben. De premier zette hoog in op marketing en het trainen van personeel en externe agentschappen om dit te bereiken. En met succes: de overheid zegt al zeker 140 miljard roepies, zo’n 2 miljard euro, te hebben bespaard door Aadhaar te koppelen aan de verstrekking van gesubsidieerd voedsel en gas aan arme mensen. Eerder werd dit soort hulp makkelijker geclaimd door mensen die er eigenlijk niet voor in aanmerking kwamen.

Om nu ook de laatste inwoners van India over de streep te trekken, maken de autoriteiten Aadhaar steeds minder vrijwillig. Het parlement keurde vorig jaar een wet goed, die Aadhaar verplicht maakt voor honderden verschillende sociale voorzieningen. Vorige maand volgden een aantal wetswijzigingen, die Aadhaar noodzakelijk maken voor onder meer pensioenopbouw, belastingaangifte, een middelbareschooldiploma, een rijbewijs en een mobiel telefoonnummer.

Het steeds verder sluitende net heeft de zorgen om privacy en veiligheid versterkt. Want volgens de wet hebben derden geen toestemming nodig om Aadhaar-nummers te gebruiken voor data-collectie. En zeker voor zover de registratie is gekoppeld aan financiële gegevens, is de overheidsdatabase een potentiële goudmijn voor hackers.

Bovendien is het inschrijvingssysteem niet feilloos gebleken. Tussen 2010 en 2016 werden meer dan duizend klachten ingediend tegen agentschappen, bijvoorbeeld vanwege meerdere inschrijvingen per persoon of nepinschrijvingen. Zo meldde de Indiase nieuwssite Scroll.in onlangs dat de hindoegod Ganesha en een heilige koe ten onrechte een Aadhaar-nummer hadden kregen. Ook komt het vaak voor dat mensen, ondanks een inschrijving, toch niet aan hun vingerafdrukken of iris worden herkend. Zo lopen ze sociale voorzieningen mis die juist door Aadhaar beter toegankelijk hadden moeten zijn.

Dat er veel fouten worden gemaakt, blijkt ook deze ochtend in het agentschap van Alil. “De meeste mensen komen hier om een fout, bijvoorbeeld een spelfout, in hun bestaande Aadhaar-kaart te laten corrigeren”, zegt de ondernemer.

Dat is bijvoorbeeld het geval bij Ravi, een 32-jarige boer die zoals veel Indiërs geen achternaam heeft, en zijn vader. Bij hen beiden staat het adres van Ravi’s oom op hun identiteitskaart, in plaats van het adres waar ze beiden wonen. Nu hun Aadhaar-nummer is gekoppeld aan hun bankrekening, veroorzaakt dit problemen. “De bank zegt dat de Aadhaar-gegevens niet met hun informatie overeenkomen. Daarom kan mijn vader zijn pensioen niet opnemen.”

Aan soortgelijke verhalen geen gebrek. Toch ziet Ravi, net als de meeste Indiërs, vooral voordelen van het elektronische identificatiesysteem. “Niets werkt meteen perfect”, zegt hij. “We hebben dankzij Aadhaar makkelijker dan voorheen een stembewijs en distributiekaart gekregen.” Ook Neha, die kwam om zich in te schrijven, voorziet geen problemen.” Privacy? Mijn naam en vingerafdrukken zijn niet geheim.”