Een huis van een overledene dat wordt leeggeroofd door familieleden en in enkele keren zelfs politie op de begrafenis. Het verdelen van de erfenis leidt steeds vaker tot hoogoplopende ruzies én een toenemend aantal rechtszaken.

Christine Klein bemiddelt bij ruzies over erfenissen. Ze heeft tal van verhalen waarbij de verdeling van een erfenis volledig op zijn gat ligt vanwege oud zeer dat zich vertaalt in een ruzie over de verdeling van een schilderij of kandelaar. "Ik had laatst twee broers die enorme ruzie hadden over de erfenis van hun vader. Het ging om veel geld en meerdere bedrijven. Op de begrafenis stond een agent om te voorkomen dat de boel niet escaleerde."

Uit cijfers blijkt dat het aantal erfenisruzies flink toeneemt. "In 2015 procedeerden Nederlanders acht keer zo vaak als in 2003. Vooral de afgelopen vijf jaar stijgt het aantal erfeniszaken flink", becijferde hoogleraar Wilbert Kolkman van de Universiteit Groningen. Er zijn jaarlijks enkele honderden erfenissen die echt volledig uit de hand lopen, zegt Kolkman. "Het hele erfenisgeld wordt er dan doorheen gejaagd om het gelijk te halen via een advocaat."

En dan heb je ook nog veel zaken waarbij mensen niet naar de rechter stappen. "Het aantal ruzies dat bij notarissen en bemiddelaars wordt uitgevochten, stijgt nog harder", zegt de onderzoeker.

Hoe dat komt? "Allereerst omdat er steeds meer geld te verdelen is. Een gemiddelde erfenis is momenteel 100.000 euro. Dat is nogal wat. 50 jaar geleden ging het vaker om een paar tientjes." Elk jaar overlijden er zo'n 140.000 mensen. "Reken maar uit hoeveel geld er dan jaarlijks te verdelen is."

Daarnaast is het erfrecht, en de wetten erom heen, sinds een paar jaar veranderd waardoor met name de langstlevende partner meer rechten heeft gekregen. "Als het om veel geld gaat, is er des te meer reden om ruzie te krijgen." Niet alleen het erfrecht is ingewikkelder geworden, maar ook de samengestelde families met ex-en en kinderen uit verschillende relaties maakt het er niet eenvoudiger op.

De standaard ruzies om een gouden horloge of schilderij komen nog altijd vaak voor. "Toch gaat het in de meeste gevallen helemaal niet om de spullen", weet familietherapeut Else-Marie van den Eerenbeemt die een boek schreef over de gevolgen van erfenissen voor de familiebanden. "Kinderen verrekenen de liefde van de ouders. Ogenschijnlijk praat je over een klok of een schilderij, maar in werkelijkheid gaat het over ouderliefde, miskenning, afwijzing en noem maar op."

Soms gaan familieleden erg ver. "Twee neven kwamen er in de kroeg achter dat zij elkaar jarenlang niet mochten zien omdat hun moeders ruzie hadden over de erfenis van een bed." Van den Eerenbeemt vervolgt: "Ieder familielid heeft wel een erfenisverhaal."

Oud-notaris en mediator Christine Klein hoort ook de gekste en treurigste verhalen. "Bijvoorbeeld van mensen die stiekem vóór de verdeling van de erfenis al waardevolle voorwerpen, meubels of schilderijen uit het huis van de overledene weghalen." Of hoe hele goede familieverhoudingen opeens verstoord zijn.

Het goede nieuws: "Als de ruziemakers met elkaar om de tafel gaan zitten en naar elkaar luisteren zijn de meeste familierelaties te redden. Ik schat dat zo'n 70 procent van de mensen die bij mij komen voor bemiddeling, er met elkaar uitkomen. Soms is daar wel twee jaar of langer voor nodig."

Het overgrote deel van de erfenissen wordt nog altijd zonder problemen verdeeld. "Laten we dat vooral niet vergeten", zegt Klein.