In Frankrijk is grote ophef ontstaan over een nieuwe, vrouwvriendelijk bedoelde spelling. De minister wil er weer vanaf.

Premier Edouard Philippe vraagt zijn ministers in de staatscourant om in hun officiële teksten geen gebruik meer te maken van de zogeheten 'inclusieve spelling'. Die was fel bekritiseerd. De gerenommeerde Académie Française, die waakt over de Franse taal, spreekt van een 'dodelijke bedreiging' voor het Frans.

In deze schrijfwijze krijgen woorden tegelijk een mannelijke en een vrouwelijke uitgang, gescheiden door puntjes. Het woord 'députés' (volksvertegenwoordigers) oogt dan als 'député.e.s', met een ingelaste vrouwelijke 'e'. 'Citoyens' (burgers) verandert in 'citoyen.ne.s', en kiezers worden 'électeur.rice.s'.

Dit gepuncteerde letterbeeld rukt sinds enige tijd op, met dank aan de Franse Hoge Raad voor de Gelijkheid tussen Vrouwen en Mannen. Die publiceerde in 2015 de gids 'Publiekscommunicatie zonder seksuele stereotypen', een vurig pleidooi om vrouwen zichtbaarder te maken in de taal. De dominantie van mannelijke woordvormen moest worden teruggedrongen, met de overheid in een voorbeeldrol.

Het resultaat is onleesbaar, onuitspreekbaar en hypercorrect, fulmineerden critici. Maar het debat barstte pas echt los aan het begin van dit schooljaar, toen bleek dat kinderen op sommige basisscholen les kregen uit een boek dat volledig op z'n inclusiefs was gespeld. Minister van onderwijs Jean-Michel Blanquer noemde dit educatieve experiment 'geen goed idee', want de spelling werd 'onnodig ingewikkeld' en er ontstond een 'nutteloze polemiek'.

De Académie Française, bestaande uit dertig mannen en vier vrouwen, was nog harder in haar veroordeling. Ze gaf vorige maand een 'unanieme, plechtige waarschuwing' af tegen het inclusieve schrift, dat als een nieuwe norm dreigde te worden opgelegd. De overdaad aan puntjes en extra letters zou de Franse taal ontwrichten en bovendien zijn internationale overlevingskans ondermijnen.

Maar 314 leerkrachten sloegen begin deze maand terug. Ze ondertekenden een inclusief manifest en beloofden de oude, seksistische spelling niet meer te onderwijzen. Ook de grammaticale regel ‘mannelijk wint van vrouwelijk’ schaffen ze af. Deze regel wil dat je een groep mensen altijd aanduidt met het mannelijk persoonlijk voornaamwoord ‘ils’, niet met het vrouwelijke ‘elles’, ook al telt het gezelschap slechts één man en wel honderd vrouwen.

Tja, de mannelijke vorm geldt nou eenmaal als een soort neutrale standaard, aldus premier Philippe. Hij heeft gedreigd om de Onderwijsinspectie op de leraren af te sturen, want ze zijn verplicht om zich aan het officiële lesprogramma te houden. Met zijn oekaze aan zijn collega’s hoopt Philippe vandaag korte metten te maken met de taalkwestie, die volgens hem het streven naar gelijkheid tussen man en vrouw alleen maar hindert. Marlène Schiappa, de vrouwelijke staatssecretaris voor emancipatie, vindt hij daarbij aan zijn zijde.