Alcohol wordt in verband gebracht met verschillende soorten kanker: onder meer borst-, lever- en darmkanker. Onduidelijk was echter hoe alcohol deze verschillende soorten kanker veroorzaakt. Tot nu. Engelse onderzoekers tonen aan dat alcohol het DNA in stamcellen blijvend beschadigt. “Sommige kankers ontwikkelen door DNA-schade in stamcellen,” vertelt onderzoeker Ketan Patel. “Hoewel een deel van de schade ontstaat door toeval, suggereren onze resultaten dat het drinken van alcohol de kans op deze beschadigingen vergroot.”
Petal en collega’s gaven muizen verdunde alcohol (ook wel ethanol genoemd). Vervolgens keken ze wat dat met het genetische materiaal van de muizen deed. En zo ontdekten ze dat aceetaldehyde – een stofje dat ontstaat als het lichaam ethanol afbreekt – DNA-beschadigingen veroorzaakt. Het gaat dan met name om DNA in bloedstamcellen: dat wordt door aceetaldehyde beschadigd of in stukjes gebroken. Het leidt tot permanent veranderde DNA-sequenties in deze cellen.
Het onderzoek werpt ook een nieuw licht op hoe het lichaam zich tegen dergelijke DNA-beschadigingen probeert te beschermen. De eerste lijn van defensie bestaat uit enzymen die het aceetaldehyde afbreken tot acetaat, dat onze cellen weer kunnen gebruiken als een bron van energie. Maar: wereldwijd zijn er miljoenen mensen – met name in zuidoost-Azië – die deze enzymen niet bezitten of ‘foute’ versies ervan bezitten. Wanneer deze mensen alcohol drinken, stapelt de aceetaldehyde zich op. Experimenten met muizen die deze enzymen missen, suggereren dat zij – als ze alcohol nuttigen – tot wel vier keer meer DNA-schade oplopen dan alcoholdrinkers die deze enzymen wel bezitten.
Het lichaam heeft nog een tweede lijn van defensie. Het bestaat uit systemen die DNA kunnen repareren. Maar die systemen werken niet altijd. En sommige mensen dragen mutaties bij zich die ertoe leiden dat de reparaties niet afdoende zijn.
“Onze studie benadrukt dat niet in staat zijn om alcohol goed te verwerken, kan leiden tot een grotere kans op door alcohol veroorzaakte DNA-schade en dus bepaalde vormen van kanker. Maar het is belangrijk om je te herinneren dat de systemen die alcohol opruimen en DNA-beschadigingen veroorzaken niet perfect zijn en alcohol nog steeds op verschillende manieren kanker kan veroorzaken, zelfs in mensen wiens defensieve mechanismen intact zijn.”