Een groot schandaal rond nepvaccins voor kinderen leidt tot grote woede en paniek in China. Honderdduizenden vaccinaties blijken niet voldoende bescherming te bieden.

Vorige week kwam al naar buiten dat een vaccin tegen hondsdolheid voor mensen niet voldeed aan de standaard. De producent had ook gesjoemeld met inspectie- en productierapporten. De productie is op bevel van de staatstoezichthouder gestopt en de vaccins zijn teruggeroepen.

Afgelopen vrijdag bleek bovendien, na een langlopend onderzoek, dat ook andere prikken voor kinderen van dezelfde fabrikant niet aan de standaard voldoen. Het gaat daarbij om vaccins die difterie, tetanus en kinkhoest tegengaan, zoals we in Nederland de DKTP-prik kennen, die ook tegen polio beschermt.

Ieder jaar overlijden er in China zo'n 2000 mensen aan hondsdolheid, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie. China heeft een probleem met een groeiende hondenpopulatie die de ziekte aan mensen kunnen overbrengen.

De namaakvaccinaties zijn al in omloop. Lokale autoriteiten hadden de vaccins gekocht voor het verplichte vaccinatieprogramma, schrijft de South China Morning Post. Het vaccin vormt geen bedreiging voor de gezondheid, maar het beschermt ook niet tegen de ziektes.

Het consumentenvertrouwen onder Chinezen is toch al niet groot na eerdere schandalen rondom medicijnen en voedsel. In 2008 werden 300.000 kinderen ziek en overleden er minstens zes baby's toen een Chinese zuivelfabrikant babymelk had aangelengd met het giftige melamine. Het huidige schandaal volgt op een reeks eerdere incidenten met vaccins in onder andere 2017 en 2016.

Het Chinese internet staat al dagen bol van berichten over het laatste schandaal. Op Weibo, het Chinese Twitter, is de hashtag "namaakvaccinaties" al meer dan 100 miljoen keer bekeken.

Internetgebruikers zijn vooral bezorgd of de vaccins die zijzelf of hun kinderen gekregen hebben wel veilig zijn. "Ik kom er net achter dat mijn baby ook een vaccin heeft gekregen van dat bedrijf. Werkt het nog wel? Moeten we er nog een nemen?" vraagt een gebruiker zich af. Voor zover bekend zijn er nog geen kinderen ziek geworden na het krijgen van deze prik.

Ook is er kritiek op Chinese medicijnenfabrikanten en op de staatstoezichthouder. "Allebei mijn kinderen hebben het nep-vaccin gekregen. De oudste is iets ouder dan drie jaar en de jongste is pas anderhalf jaar oud. We hebben een oplossing nodig @ChinaStateDrugAdministration," schrijft een ander.

"Ik had net een rabiësprik gekregen van Changhun Changshen toen bekend werd dat hun vaccin een probleem heeft," schrijft iemand. "Ik maak me zorgen dat het vaccin het virus niet volledig zal bestrijden."

Het schandaal is een grote tegenslag voor de Chinese overheid, die de consumptie van voedsel en medicijnen van eigen bodem probeert te promoten. Ook wilde China juist nu haar vaccins en andere medicijnen meer in het buitenland gaan verkopen. Die internationale ambities hebben een flinke knauw gekregen, zegt correspondent Marieke de Vries.

Premier Li Keqiang heeft opdracht gegeven de Chinese farmaceutische industrie grondig te onderzoeken. Overtredingen die de volksgezondheid in gevaar brengen zullen "resoluut worden neergeslagen", zei de premier. Hij waarschuwt dat de verantwoordelijken voor dit schandaal ernstig gestraft worden.

Maar het vertrouwen in de Chinese overheid en toezichthouder heeft een flinke deuk opgelopen. Op Weibo schrijft iemand: "Hoe kunnen we Chinese vaccins ooit nog vertrouwen? Ik zal nooit meer Chinese medicijnen nemen. Als de overheid al niet voor de gezondheid van onze kinderen kan zorgen, hoe kunnen we dan trots zijn op ons land?"

Burgers nagelen vooral de medicijnenfabrikant aan de online schandpaal. Sommigen vragen zelfs om de doodstraf. "Ik snap de ideologie van deze bedrijven die nepmedicijnen en vaccins produceren niet. Worden zij nooit ziek?" vraagt Taoyuan. "Alleen wanneer de betrokken medewerkers zwaar gestraft worden, kan dit een les zijn voor toekomstige fabrikanten."

Burgers zullen zelf op zoek gaan naar medicijnen die ze wel vertrouwen of naar het buitenland gaan om hun kinderen te laten inenten. Net zoals men massaal melkpoeder ging invoeren vanuit het buitenland na het schandaal van tien jaar geleden. Dat leidde in Nederland tot lege schappen, omdat consumenten de Chinese melkpoeder niet meer vertrouwden.